Σχόλια στο Ευαγγέλιο της Κυριακής

ΚΥΡΙΑΚΗ Γ΄ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ (Ματθ. Ε΄, 14-19)

          Στην αρχή της επίγειας δράσης Του ο Κύριος εκλέγει τους δώδεκα μαθητές. Μαζί τους περιοδεύει σ’ όλη τη Γαλιλαία, κηρύσσοντας και θεραπεύοντας τις ασθένειες των ανθρώπων.  Έκθαμβος ο κόσμος τον ακούει, χωρίς να νιώθει πείνα, ούτε δίψα, κούραση, ή πλήξη! Πιο κοντά Του οι μαθητές, και τα λόγια Του εγχαράσσονται ανεξίτηλα στα βάθη της υπάρξεώς τους.

«Υμείς εστε το φως του κόσμου»

          Ο Θεός δημιούργησε το φως, διαλύοντας το σκοτάδι της Αβύσσου. Δημιουργεί τον ήλιο, τη σελήνη και τα αστέρια, διαχωρίζοντας τη μέρα από τη νύχτα. Δίνει τη δυνατότητα στον άνθρωπο και σ’ όλα τα πλάσματα της γης να ζουν και να κινούνται με βάση τους φυσικούς νόμους, για να πραγματοποιήσουν τον προορισμό τους. Χωρίς το ηλιακό φως, δε θα υπήρχε ζωή. Η νύχτα συνδέεται με έργα σκοτεινά. Το φως σχετίζεται με τη ζωή. Αντιθέτως, με το θάνατο το σκοτάδι. Το ανέσπερο φως του Θεού διαπερνά ολόκληρη την Αγία Γραφή,  με αμέτρητες εικόνες και συμβολισμούς. Οι επαγγελίες της Παλαιάς Διαθήκης πραγματοποιούνται στην Καινή. Ο  Χριστός,  το φως το αληθινό, φωτίζει «κάθε άνθρωπον ερχόμενον εις τον κόσμον». Όλοι οι άνθρωποι, ως εικόνες Του, έπρεπε να εφαρμόζουν το Νόμο Του, γραμμένο στις καρδιές τους. Να ζουν ως «υιοί φωτός» και να προφυλάσσονται από τις παγίδες του Σατανά,  του Αρχηγού του Σκότους. Όπως, όμως, μας λέει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, οι άνθρωποι αγάπησαν περισσότερο το σκοτάδι από το φως. Έρχεται, λοιπόν, ο Θεάνθρωπος να φωτίσει τους λαούς που ήταν στο σκοτάδι και στο θάνατο. Όπως ο ήλιος φωτίζει τη κτίση και δίνει τη ζωή, έτσι κι ο Χριστός, ο πνευματικός ήλιος της δικαιοσύνης, με τα λόγια και τα έργα Του φωτίζει το νου και τις καρδιές εκείνων που τον ακολουθούν στη ζωή τους. Ακούνε οι μαθητές το Διδάσκαλο να τους χαρακτηρίζει ως το «αλάτι της γης» και «το φως του κόσμου». Άραγε, εκείνη την ώρα, συνειδητοποιούσαν την υψίστη τιμή που τους απένειμε, καθώς  και τη μεγάλη ευθύνη που θα αναλάμβαναν, ως συνεχιστές του κοσμοσωτήριου έργου Του, με την ίδρυση της Εκκλησίας; Οφείλουμε, όμως, να αναρωτηθούμε κατά πόσο  κι  εμείς εννοούμε τα λόγια Του. Το θέλημά Του, βέβαια, αντικατοπτρίζεται στη συνείδηση όλων των ανθρώπων. Όμως, οι χριστιανοί έχουν μια ιδιαιτερότητα, που οφείλουμε να την αναζητήσουμε με βάση το Ευαγγέλιο και την παράδοση της Εκκλησίας. Λίγο πριν από τους παραπάνω χαρακτηρισμούς των μαθητών, ανέπτυξε τους περίφημους μακαρισμούς, που συχνά διαβάζονται σε εκκλησιαστικές ακολουθίες, για να ενωτίζονται οι πιστοί το μεγαλειώδες περιεχόμενό τους. Η ταπεινοφροσύνη, το κατά Θεόν πένθος για τις αμαρτίες μας, η πραότητα, ο αγώνας για τη δικαιοσύνη και την ειρήνη, η φιλανθρωπία, η υπομονή στις θλίψεις, τις δοκιμασίες, τις αδικίες, τους διωγμούς για χάρη του Χριστού, αποτελούν προϋποθέσεις της εισόδου μας στη Βασιλεία των ουρανών. Η πόλη που είναι κτισμένη σε ψηλό βουνό, λέει ο Κύριος, δε μπορεί να κρυφτεί. Και, όπως ο λύχνος, καθώς τοποθετείται πάνω στο λυχνοστάτη, φωτίζει όλο το σπίτι, έτσι και το φως των χριστιανών πρέπει να λάμπει μπροστά στους ανθρώπους, ώστε, βλέποντας τα καλά τους έργα, να δοξάζουν τον ουράνιο Πατέρα τους.

Διδασκαλία και πράξη

Ο Χριστός από την αρχή ξεκαθαρίζει ότι δεν ήρθε για να καταργήσει το Νόμο, αλλά να τον συμπληρώσει.  Τον προεκτείνει, ξανοίγοντάς τον σε πανανθρώπινες διαστάσεις, διδάσκοντας κι αγκαλιάζοντας με την αγάπη Του φίλους και εχθρούς. Είναι όμως απόλυτος στην τήρηση των εντολών Του. Όχι ότι τα καλά έργα, από μόνα τους, μπορούν να μας σώσουν. Αυτό που θέλει να τονίσει είναι ότι κανείς δεν έχει το δικαίωμα να διαστρέψει, ή να παρερμηνεύσει τα λόγια Του και να διδάξει αλλιώς  τους ανθρώπους, γιατί θα βρεθεί μακριά Του. Αντίθετα, όποιος πράξει και διδάξει σωστά, θα είναι μεγάλος στη Βασιλεία των ουρανών! Αυτά λέει  στους μαθητές και σ’ όλους τους χριστιανούς. Για να συνεχίσει την Επί του Όρους Ομιλία, που, ωραιότερή της δεν ακούστηκε στη γη. Αυτό το επαναστατικό κήρυγμα γίνεται σ’ όλη τη διάρκεια της παρουσίας Του στη γη και επισφραγίζεται με τη Σταύρωσή Του. Στο ίδιο «μήκος κύματος», παίρνοντας την εντολή από Εκείνον μετά την Ανάσταση, κηρύσσουν και πράττουν οι Απόστολοι σ’ όλο τον αρχαίο κόσμο. Για να τους μιμηθούν οι Πατέρες και όλοι οι Άγιοι της Εκκλησίας. Έτσι, ο τίτλος του χριστιανού, τιμημένος  με θυσίες και αίμα πολύ, δείχνει την ξεχωριστή κλήση εκείνων που τον φέρνουν επαξίως. Σύμφωνα με τον Άγιο Ιωάννη της Κλίμακος, «χριστιανός εστι μίμημα Χριστού, λόγοις και έργοις και εννοία εις την Αγίαν Τριάδα ορθώς και αμέμπτως πιστεύων» (Λόγος 17). Δυστυχώς, πολλοί συνάνθρωποί μας ταλαιπωρούνται σε πελάγη σύγχυσης και παρεξηγήσεων. Είναι, λοιπόν, επείγουσα ανάγκη, να ασχοληθούμε επισταμένως με τις εντολές του Ευαγγελίου, στις οποίες, κατά το μακαριστό Γέροντα Σωφρόνιο, περιέχεται η αυτοαποκάλυψη του Θεού σε μας. Αυτές «έχουν την ιδιότητα να ανοίγουν την καρδιά και το νου του ανθρώπου ως τις υπερκόσμιες διαστάσεις, ως τη θεία απεραντοσύνη»(«ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΖΩΗΣ», σελ.157).

Δόγματα ζωής

          Από τα αρχαιότατα  χρόνια,  αμέτρητοι σοφοί, πνευματικοί ηγέτες, ρήτορες, συγγραφείς και καλλιτέχνες κηρύσσουν «αλήθειες», θέλοντας να ποδηγετήσουν τους λαούς στο δρόμο που αυτοί θεωρούν σωστό. Ποιος απ’ όλους αυτούς μπορεί να συγκριθεί με το Σωτήρα του κόσμου; Ποιος τόλμησε να πει και να επαληθεύσει ότι: «Εγώ ειμί η Οδός, η Αλήθεια και η Ζωή»; Μόνον ο Χριστός. Σήμερα, που πολλοί ψευδοπροφήτες διαστρέφουν το Λόγο Του και σπέρνουν τις πλάνες τους με πολλούς τρόπους, οι ευθύνες του ορθοδόξου πληρώματος, γίνονται ολοένα και μεγαλύτερες. Ο απόστολος Παύλος μάς παραγγέλλει: «Ως τέκνα φωτός περιπατείτε». Το ίδιο κι ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, υπογραμμίζοντας την αγάπη ως κριτήριο φωτός ή σκότους, αφού έτσι ακτινοβολεί ανάμεσα στους ανθρώπους το θεϊκό φως. Τιμώντας τους πολύφωτους αστέρες της Εκκλησίας, ας αναφωνήσουμε μαζί με τον υμνογράφο: «Των Αποστόλων το κήρυγμα και των Πατέρων τα δόγματα, τη Εκκλησία μίαν την πίστιν εκράτυνεν. Ή και χιτώνα φορούσα της αληθείας, τον υφαντόν εκ της άνω θεολογίας, ορθοτομεί και δοξάζει, της ευσεβείας το μέγα Μυστήριον» (Κοντάκιον Κυριακής).

Ν.Σ.