ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΗΝ ΕΟΡΤΗ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΚΛΗΡΙΚΩΝ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΠΕΤΡΑΣ ΚΑΙ ΧΕΡΡΟΝΗΣΟΥ

(23 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017)  ΜΝΗΝΗ ΤΩΝ ΝΕΟΜΑΡΤΡΩΝ ΙΩΑΚΕΙΜ ΠΕΤΡΑΣ ΚΑΙ ΙΩΑΚΕΙΜ ΧΕΡΡΟΝΗΣΟΥ)

Ὑπὸ τοῦ Πρωτοπρεσβυτέρου τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνο

Εὐαγγέλου Παχυγιαννάκη.

 Ἡ εἰσήγησή μου αὐτή, πού ἔχω τήν τιμή νά παρουσιάσω στήν ἀγάπη σας, ἔχει χαρακτήρα καί περιεχόμενο ἱστορικό. Θά ἀναφερθοῦμε σέ Ἁγίους πού ἔζησαν σέ ὁρισμένο τόπο καί σέ ὁρισμένη ἐποχή. Επομένως εἶναι φυσικό, ἀλλά καὶ ἀπαραίτητο νὰ παραθέσομε τό ἱστορικό πλαίσιο μέσα στό ὁποῖο θά κινηθοῦμε. Οἱ Ἅγιοι στοὺς ὁποίους θὰ ἀναφερθοῦμε εἶναι Νεομάρτυρες Ἐπίσκοποι, πού ἔζησαν σέ μιά δύσκολη ἐποχή, ἐποχή πού «τά ’σκιαζ’ ἡ φοβέρα καί τά πλάκων’ ἡ σκλαβιά», ἀλλά καί σὲ ἐποχή πού στὴ συνείδηση τοῦ σκλαβωμένου Γένους τῶν Ρωμιῶν εἶχε ὡριμάσει τὸ γεγονός  τῆς μεγάλης Ἐπανάστασης, τῆς ἁγιασμένης ἐπανάστασης, ὅπως τήν ὀνομάζει ὁ ψάλτης τῆς Ρωμιοσύνης Φώτης Κόντογλου, γιά τήν ἀποτίναξη 400 ἐτῶν τυραννίας.

 Τό βιβλίο πού θά συμβουλευτοῦμε  εἶναι τό βιβλίο μας: «Ο ΙΕΡΟΣ ΚΛΗΡΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΡΗΤΗΣ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821», τοῦ ὁποίου τή β΄ ἔκδοση πρέπει νά τήν ἔχετε οἱ περισσότεροι ἀπό σας. Ἡ α΄ ἔγινε τό 1984 καί ἡ β΄ τό 1992. Ἀπό αὐτή, τη β΄ ἔκδοση, δώσαμε ἀρκετά ἀντίτυπα στόν ἀείμνηστο Ἐπίσκοπό μας κυρό Νεκτάριο, νά σᾶς τά προσφέρει ὡς εὐλογία. Στὸ βιβλίο αὐτὸ ὑπάρχει καὶ πλουσία βιβλιογραφία.  

 Ἀρχίζομε, λοιπόν, τό ἱστορικό μας περπάτημα γιά νά φτάσομε στήν ἐποχή τῆς Ἐπανάστασης τοῦ 1821, ὅπου ἔζησαν οἱ δύο τιμημένοι ὁμώνυμοι Ἐπίσκοποι τῶν δύο Ἐπαρχιῶν  μας: Ἰωακείμ Πέτρας καί Ἰωακείμ Χερρονήσου.

 Μόλις ἔγινε γνωστό τὸ κίνημα τῆς Ἐπανάστασης στήν Πελοπόννησο, παρ’ ὅτι δέν εἶχαν κανένα ἐπίσημο στοιχεῖο γιά τίς ἐπαναστατικές προετοιμασίες τῶν Κρητῶν, οἱ Τοῦρκοι πῆραν μέτρα προληπτικά. Ἄλλωστε σέ τόπο ὅπου ἡ βία καί ἡ ἀσυδοσία εἶχαν γίνει καθεστώς δέν χρειάζονταν ἀποδείξεις γιά ν’ ἀρχίσουν οἱ συλλήψεις καί οἱ θεαματικές γιά ἐκφοβισμό καταπιέσεις.

 Κατά τά μέσα τοῦ Μαΐου συνέλαβαν στὰ Χανιὰ τόν ἱεροδιάκονο Καλλίνικο ἀπό τή Βέρροια, ἀληλοδιδάσκαλο, πού εἶχε μυηθεῖ στή Φιλική Ἑταιρεία, μέ τήν αἰτιολογία ὅτι «ἐξεγύμναζε τούς μαθητὰς εἰς τό ρυθμικόν βάδισμα»! Αὐτή ἡ στοιχειώδης γυμναστική θεωρήθηκε στρατιωτική προετοιμασία. Τόν συνέλλαβαν, λοιπόν, καί μαζί μέ αὐτόν τόν Ἐπίσκοπο Κισάμου Μελχισεδέκ (Δεσποτάκη) μέ τήν αἰτιολογία ὅτι «περιήρχετο τήν ἐπαρχίαν του κινῶν τόν λαόν εἰς ἀποστασίαν».

 Καί τούς δύο τοὺς κρέμασαν στόν πλάτανο τῆς πλατείας Σπλάντζιας στά Χανιά, τήν ἡμέρα τῆς Ἀναλήψεως τοῦ Κυρίου, ἀφοῦ πρῶτα περιέφεραν τόν Ἐπίσκοπο «στά σοκάκια τῶν Χανίων γυμνόν, τίλλοντας καί ἀνασπώντας τάς τρίχας τῶν γενίων του,…ἀφοῦ ἐξόρυξαν τούς ὀφθαλμούς του, καί, τέλος, μεληδόν κατέκοψαν τό μακάριον ἐκεῖνο σῶμα του καίτοι νεκρόν…»

 Κατά τίς δύσκολες αὐτές ἡμέρες οἱ Ἀμπαδιῶτες Τοῦρκοι ἐπιτέθηκαν στή Μονή Πρέβελη. Ὁ ἡγούμενος Μελχισεδέκ Τσουδερός εἰδοποιήθηκε καί δραπέτευσε καί μέ τούς ἔνοπλους μοναχούς του ἀναμετρήθηκε μέ τούς Τούρκους στόν Ἀσώματο. Τά ὀνόματα τῶν μαχητῶν καλογήρων πού διασώθηκαν εἶναι: Νεῖλος, Γεράσιμος, Ἀθανάσιος, Χατζή Στυλιανός, Χατζή Θεοφύλακτος, Ἰωσήφ, Μισαήλ καί Βενιαμίν. Ὁ ἡρωικός ἡγούμενος Μελχισεδέκ Τσουδερός ἔπεσε μαχόμενος στό Πολεμάρχι Κισάμου ἕνα ἔτος μετά, τό 1822.

 Στό Ρέθυμνο συνέλαβαν τούς ἡγουμένους τῶν μοναστηριῶν καί τό Ἐπίσκοπο Ρεθύμνης Γεράσιμο (Περδικάρη ἤ Κοντογιαννάκη) καί τόν ἔκλεισαν «εἰς ἕνα κταφρονεμένον καί ἄχρηστον ὀσπίτιον τόσο δυσῶδες…» καί, τέλος, τόν ἀπαγχόνισαν στή Μεγάλη Πόρτα Ρεθύμνης. Ἰδιαίτερα φρικιαστική εἶναι ἡ πληροφορία ὅτι οἱ Τοῦρκοι τοῦ ξερίζωσαν τήν καρδιά καί ράντισαν μέ τό αἷμα τῆς καρδιᾶς τοῦ Ἐπισκόπου τίς σημαῖες των, σύμφωνα μέ ὑπόδειξη τῶν Ἑβραίων γιά  να κερδίσουν στίς μάχες τούς χριστιανούς.

 Τραγικότερα γεγονότα ἀπό τήν ἄλλη Κρήτη συνέβησαν στό Μεγάλο Κάστρο, ὅπου ἦσαν οἱ πιό φανατικοί καί οἱ πιό αἱμοβόροι Τοῦρκοι. Οἱ ἀγάδες καί ὁ συρφετός τῶν μπουρμάδων* βρῆκαν πάλι τήν εὐκαιρία νά βάψουν τά χέρια τους μέ αἷμα, σκοτώνοντας τούς ἀντιπροσώπους τῆς Ἐκκλησίας καί τούς ἄοπλους χριστιανούς τῆς πόλης.

 Ὁ ἀνίσχυρος Σερίφ πασάς, διοικητής τότε τοῦ Μεγάλου Κάστρου, δέν μπόρεσε νά ἀντισταθεῖ καί νά συγκρατήσει τούς μαινόμενους ἀγάδες καί αὐτούς πού παρακινοῦσαν αἰμοδιψεῖς ζορμπάδες* καί μπασιμπουζούκους* (ὄχλος).

Τό ἔναυσμα γιά τή μεγαλύτερη σφαγή πού γνώρισε ποτέ ἡ Κρήτη (γνωστή ὡς ὁ Μεγάλος Ἀρμπεντές), ἔδωσε ἡ εἴδηση πού μετέφερε τουρκικό καράβι ἀπό τήν Πόλη γιά τόν ἀπαγχονισμό τοῦ Πατριάρχη Γρηγορίου τοῦ Ε΄ καί «ὅτι σφαγαί γενικαί ἐξετελέσθησαν εἰς Κωνσταντινούπολη, Σμύρνην καί ἀλλαχοῦ της Τουρκίας διότι οἱ ἄπιστοι (Χριστιανοί) ἐπιβουλεύονται τό βασίλειον» (Κριτοβουλίδης).

«Ἡ μετά βεβαιότητος μεταδοθεῖσα πληροφορία, ὅτι κατά τόν ἀπαγχονισμό τοῦ Πατριάρχη Γρηγορίου τοῦ Ε΄ εὑρέθη ἐν τῷ ἰδιαιτέρῳ Γραφείῳ του ἐπιστολή τοῦ Μητροπολίτου Κρήτης Γερασίμου (Παρδάλη), καθαπτομένη τῆς Τουρκικῆς  Κυβερνήσεως ἐν Κρήτῃ ἐξάπτει περισσότερον τὰ πνεύματα τῶν Τούρκων, ὥστε νά προκληθεῖ ἡ ἄμεσος σφαγή αὐτοῦ καί τῶν λοιπῶν Ἀρχιερέων, καθ’ ὅν τρόπον θά ἴδωμεν.  Ἐκ τῶν ὑστέρων δέ ἐλέγχεται ἀληθής ἡ πληροφορία αὕτη, καθόσον ὁ Μητροπολίτης Γεράσιμος, Ἐπίσκοποι τινές καί ἀρκετοί πρόκριτοι τῶν πόλεων καί τῶν ἐπαρχιῶν ἦσαν πράγματι μεμυημένοι ὑπό τῆς Φιλικῆς Ἑταιρείας, ὡς ἑταῖροι αὐτῆς ἐν Κρήτῃ» (Ι. Μουρέλος).

Κομιστὴς τῶν εἰσηγήσεων καί διαταγῶν τῆς Πύλης φέρεται ὁ Τουρκοκρητικός Μπιλάλης Πούλακας, ἐξ οὗ καί Σταμπουλού ὀνομάσθη. Τότε ὁ μουσουλμανικός ὄχλος ἔγινε ἀκράτητος. Ὁ Πρακτικίδης διηγεῖται χαρακτηριστικά:

Τῇ 23^η Ἰουνίου (1821) ἔγινε Σύνοδος εἰς τὴν μητρόπολιν, εἰς ταὸν ναὸν τοῦ ἁγίου ἐνδόξου μεγαλομάρτυρος Μηνᾶ, παροτρυνθέντων καὶ τῶν ἀρχιερέων καὶ ἱερέων καὶ τινων Χριστιανῶν, καὶ ὁ ἅγιος Κρήτης ἄρχισε νὰ ἀναγινώσκῃ ἕν πουγιουρτοὺ*, ἀπεσταλμένον παρὰ τοῦ Βεζίρη…Οἱ ἐχθροὶ καιροφυλακτοῦντες, ὥρμησαν ἐξαίφνης εἰς τὴν μητρόπολιν, καὶ, ἀποκλείσαντες τὰς θύρας τῆς αὐλῆς, εἰσέβησαν εἰς τὸν ναὸν μὲ ἀλαλαγμὸν  καὶ σηκώσαντες τὰ ὅπλα φονεύουσι πρῶτον τὸν εὐλογημένον γέροντα ἅγιον Κρήτης, ρίψαντες ἐπάνω εἰς τὸ σῶμά του 13 πιστόλια, χωρὶς νὰ εὐλαβηθῶσι οἱ ἀλητήριοι τὸ σεβάσμιον γῆράς του.Μετὰ ἐκεῖνον (ἐφόνευσαν) καὶ τὸν ἅγιον Κνωσοῦ κὺρ Νεόφυτον, τὸν Χερρονήσου κὺρ Ἰωακείμ καὶ τὸν Σητείας κὺρ Ζαχαρίαν, τοὺς ἐφημερίους 17 καὶ 5 ἁγιορείτας (προσκομίσαντας εἰς Μ. Κάστρο πρὸς προσκύνησιν κατὰ τῆς ἐπιδημίας τῆς πανώλους τὰ λείψανα) τῆς Ἁγίας Ζὠνης (τῆς Θεοτόκου τὰ ἐν τῇ Μ. Βατοπεδίου), καὶ ἕως 300 παρευρεθέντας Χριστιανοὺς, ἐν οἷς ἔτυχε καὶ ὁ ἐν ἰατροῖς τὰ πρῶτα φέρων Ἰωάννης  Λευθεραῖος, ὁ καὶ Λογοθέτης (τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης), τοῦ ὁποίου τὰ ἐξαίρετα προτερήματα νὰ διηγεῖταί τις δὲν εἶνι τοῦ παρόντος….Ἐκεῖθεν ἔπειτα διασπαρέντες εἰς τὴν πόλιν ἐδίωκον τοὺς λοιπούς Χριστιανοὺς, φονεύοντες ἀνηλεῶς ὅσους ἀπήντων εἰς τοὺς δρόμους, ὁποὺ ἀπήντησαν καὶ τὸν ἅγιον Λάμπης κὺρ Ἱερόθεον (ὅστις ἐπήγαινεν εἰς τὴν Μητρόπολιν διὰ ἀκρόασιν τοῦ πουγιουρτίου)…ἔξωθεν τοῦ ὀσπιτίου τοῦ Γεωργίου Παυλάκη…πλησίον τῆς μητροπόλεως…»   

Ὁ Νικόλ. Σταυρινίδης ἀναφέρεται καἰ στὰ ὅσα  έγραψε γύρω στὰ 1900 ὁ Στέφανος Νικολαϊδης γιὰ τὴν τραγική μέρα τῆς 23^ης – 24^ης  τοῦ Ιουνίου. Γράφει λοιπόν  :

«…Μόνον  τὸν Μητροπολίτην ἐκαρατόμησαν τοὺς δὲ λοιπόυς δι’ ὅπλων καὶ μαχαίρων ἐφόνευσαν. Ὅσοι Χριστιανοί εὐρέθησαν εἰς τὴν Μητρόπολιν οὐδείς ἐσώθη ἐξ αὐτῶν…Τῇ ἐπαύριον διέταξεν ὁ Σερίφ Πασάς τοὺς ἐκ τῶν διασωθέντων χριστιανῶν ἐντός τοῦ Διοικητηρίου μὲ καβάσηδες*  συντροφευμένους καὶ μετέφεραν τὰ πτώματα εἰς τὰ Σπιτάλια (τὸ πρῶτον ἱδρυθέν ἐν τῷ Μ. Κάστρῳ  Νοσοκομεῖον) καὶ τὸν Άγιον Ματθαῖον καὶ τὰ  μὲν τῶν ἀρχιερέων ἔθαψαν εἰς μνήματα  χωριστά ἕκαστον, τοῦ μητροπολίτου τὸ ἀκέφαλον σῶμα εἰς τὸ τοῦ ναοῦ μέσον τοῦ Ἁγίου Ματθαίου, τὰ δὲ ἐπίλοιπα πτώματα εἰς τὰ πηγάδια καὶ εἰς ἄρκλες* καὶ εἰς λάκκους  εἰς τὰ Σπιτάλια καὶ τόν Άγιον Ματθαίον. Μετά τρεῖς ἡμέρας εὑρέθη ἡ κεφαλή τοῦ Μητροπολίτου ἐρριμένη εἰς μίαν γωνίαν τοῦ Διοικητηρίου καὶ τὴν ἔφεραν εἰς τὸ ζεμπίλι μέσα καὶ τὴν ἔθαψαν μὲ τὸ ἀκέφαλον πτῶμα πάλι Χριστιανοί, οἵτινες διέμενον ὕστερον ἐπί πολύ ἐντός τοῦ Διοικητηρίου τρεφόμενοι καὶ ὑπηρετοῦντες ἐκεῖ εὐάριθμοι ὅμως ὄντες. Ὁ ἀριθμός τῶν θυμάτων παραμένοι ἄγνωστος…».

———-

Ἄγνωστες λέξεις:

* μπουρμάδες (οἱ) =χαρακτηρισμός σἐ ἐξωμότες χριστιανούς.

* ζορμπάς (ὁ) =ὁπλοφόρος, ποὺ ἀνήκει σὲ ἔτακτο στρατιωτικὸ σῶμα.

* μπασιμπουζοῦκοι (οἱ) =ἄτακτοι στρατιῶτες (βίαιος, αὐθαίρετος).

* μπουγιουρντί (τὸ) =ἐπίσημο ἐπιτιμητικό ἔγγραφο. 

* καβάσης (ὁ) = ἔνοπλος κλητήρας προξενείου ἤ πρεσβείας.

* ἄρκλα (ἡ) = μικρὸς τάφος κτισμένος μὲ λίθους ἄνευ συνθετικῆς ὕλης.

 Ὅταν ἔμαθαν οἱ Τοῦρκοι τοῦ Μεραμβέλου τή σφαγή τοῦ Μεγάλου Κάστρου, τήν ἑπομένη ἡμέρα «ὁ αἱμοβόρος χουμεριακιανός γενίτσαρος Μουλαμέ παίρνει μαζί  ἄγριους χουμεριακιανούς Τούρκους καί ξαφνικά μπλοκάρει τούς χριστιανούς τῆς Πάνω καί Κάτω Φουρνής. Πρῶτος πού σκοτώθηκε ἦταν ὁ Ἱερομάρτυρας Ἰωακείμ (Κλώντζας, ἀπό τή γενιά τῶν Κλώντζηδων τοῦ Ἀπάνω Χωριοῦ τῆς Φουρνῆς). «Ἐκεῖ τόν κτύπησαν οἱ μαινόμενοι Χουμεριακιανοί Τοῦρκοι. Ἡ σφαίρα τόν τραυμάτισε στά πλευρά κι ὕστερα ἀπό λίγες μέρες πέθανε, στό οἴκημα τῆς Ἐπισκοπῆς. Τόν πυροβολισμό δέχτηκε ὁ Ἰωακείμ στόν περίβολο τῆς ἐκκλησίας  Παναγίας τῆς   Ζωοδόχου Πηγῆς –  Ἐνοριακός Ναός σήμερα» (γράφει ὁ ἱστοριογράφος, ἐκΦουρνῆς καταγόμενος Ν.  Ζερβογιάννης).

Στὸ σημεῖο ποὺ τουφεκίσθηκε ἀνήγειραν τό ἔτος 1934 ἐπιτύμβια στήλη στῆς ὁποίας τή μία ὄψη ἀναγράφεται: «ΤΩ ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΡΙ ΕΠΙΣΚΟΠΩ ΙΩΑΚΕΙΜ Α΄» καί στήν ἄλλη ὑπάρχει ἡ μικρογράμματη ἐπιγραφή: «Ἡ Ἐνορία Ἐπάνω Χωρίου, εὐγνωμονοῦσα, τήνδε ἤγειρε τῷ Ἐθνομάρτυρι Ἐπισκόπω, δολοφονηθέντι ἐνθάδε ὑπό τῶν Τούρκων τήν 24ην Ἰουνίου 1821» (Λογαριαστάκης).

Τήν ἴδια ἐποχή «Τοῦρκοι τοῦ Χουμεριάκου, ἐπιδραμόντες δίς κατά τῆς ἔναντί του χωρίου Ἔξω Ποτάμων, εἰς τάς βορείας ὑπωτείας τοῦ ὅρους Ἀλόϊδας εὑρισκομένης Μονῆς τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, ἀπηγχόνησαν καί κατακρεούργησαν ὅσους εὗρον καλογήρους καί ἐπυρπόλησαν τήν Μονήν ἐκείνην, τῆς ὁποίας σώζονται σήμερον τά ἐρείπια. (Ἰωάν. Ἀλεξάκης).

Μετά τὴην φρικτή σφαγή τῶν Ἐπισκόπων τὸ 1821, ἡ Ἐκκλησία τῆς Κρήτης ἔμεινε ἀκέφαλη μέχρι τὸ 1823, ὅταν χειροτονήθηκε Μητροπολίτης Κρήτης ο Καλλίνικος ἐξ  Ἀγχιάλλου (1823-1830), ὁ ὁποίος προσάρτησε στὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Κρήτης τὴ Ἐπισκοπή Κνωσοῦ.  Ἐπί Μητροπολίτου Μελετίου Α΄ Νικολετάκη (1830-1834) μἐ τὴν Πατριαρχική ἀπόφαση τῆς 24 Νοεμβρίου 1831 οἱ Ἐπισκοπές τῆς Κρήτης συγχωνεύτηκαν σἐ πέντε λόγῳ τῆς μείωσης τοῦ πληθυσμοῦ. Μὲ τὴν Μητρόπολη συγχωνεύτηκαν οἱ Ἐπισκοπές Κνωσοῦ, Λάμπης, καὶ Χερρονήσου.

Ἡ  Ἐπισκοπη  Ἱερᾶς συγχωνεύτηκε μὲ τὴν Σητείας, ἡ Πετρας μὲ τὴν Ἀρκαδίας, ἡ Ρεθύμνης μὲ τὴν Αὐλοποτάμου καὶ ἡ Κυδωνίας μὲ τὴν Κισσάμου. Τὸ 1862 ἀνασυστάθηκαν οἱ Ἐπισκοπές τῆς Κρήτης, ἐκτός ἀπό τὴν Κνωσοῦ ποὺ ὁριστικά καταργήθηκε. Τὸ 1900 μὲ τὸν Καταστατικό Νόμο 276 τῆς Κρητικῆς πολιτείας καταργήθηκε καὶ ἡ Ἐπισκοπή Χερρονήσου ποὺ προσαρτήθηκε στὴ Μητρόπολη Κρήτης, ἐνῶ ἡ ἐπισκοπική περιφέρεια τῆς Πέτρας διευρύνθηκε μὲ τὴν προσάρτηση σ’  αὐτήν τῆς ἐπαρχίας Βιάννου.

Οἱ Ἐπίσκοποι Πέτρας Ἰωακείμ καί Χερρονήσου Ἰωακείμ κατετάγησαν στό Ἁγιολόγιο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, μὲ τὴν ὑπ’ ἀριθ. 837/Πατριαρχική καὶ Συνοδικὴ Πράξη τῆς 21^ης Σεπτεμβρίου 2000 τοῦ Οἰκουμενικοῦ μας Πατριαρχείου καί ἡ μνήμη τους ὁρίστηκε νά ἑορτάζεται κάθε χρόνο στίς 23 Ἰουνίου. Στό Συναξάρι τῆς ἡμέρας διαβάζομε: «Τῇ ΚΓ΄ τοῦ αὐτοῦ μηνός μνήμη τῶν ἁγίων ἐνδόξων νέων ἱερομαρτύρων, Γερασίμου Κρήτης, Κνωσοῦ Νεοφύτου, Χερρονήσου Ιωακείμ, Λάμπης Ἰεροθέου, Σητείας Ζαχαρίου, Πέτρας Ἰωακείμ, Ρεθύμνης Γερασίμου, Κυδωνίας Καλλινίκου, Κισάμου Μελχισεδέκ, Διοπόλεως Καλλινίκου καί τῶν σύν αὐτοῖς ἀθλησάντων κληρικῶν καί λαϊκῶν ἐν ἔτεσιν ,αωκα΄καί ,αωκβ΄.

Στὸ συναξαριστικὸ ὑπόμνημα διαβάζομε:

Ποιμένες δέκα ἀθλήσαντες ἀρτίως*

Ἐχθροῦ καθεῖλον ὑψαύχενον κακίαν*

Σύν τούτοις δέ γε Ἱερεῖς τε καί ἄλλοι*

Βασιλείας ἔτυχον τῆς αἰωνίου.

———-

         *Ἡ Ἱερὰ Ἀκολουθία τῶν Ἁγίων Κρητῶν Νεομαρτύρων Ἐπισκόπων καὶ τῶν σὺν αὐτοῖς ἀθλησάντων (1821) ἐποιήθη ἐν ἔτει 2000, προνοίᾳ τοῦ ἀειμνήστου Μητροπολίτου Πέτρας καὶ Χερρονήσου κυροῦ Νεκταρίου. Ὁ Μικρὸς Ἑσπερινὸς, ἡ β΄τριάδα τῶν Προσομοίων τοῦ Μεγάλου Ἑσπερινοῦ, τὸ Δοξαστικὸν τῶν Ἀποστίχων, τὰ δ΄Ἰδιόμελα τῆς Λιτῆς (α΄, β΄, γ΄, πλ.α΄ καὶ βαρέως ἤχου), τὸ α΄Ἀπολυτίκον,τὸ Ἰδιόμελον τοῦ ν΄ψαλμοῦ, τὰ Προσόμοια καὶ τὸ Δοξαστικὸν τῶν Αἴνων ὡς  καὶ  τὸ Συναξάριον συνετάχθησαν ὑπὸ τοῦ Ἱερέως Εὐαγγέλου Παχυγιαννάκη, τὰ δὲ ἐπίλοιπα ὑπὸ τοῦ Ἱερομονάχου Κυρίλλου Κογεράκη. Δημισιεύθηκε τὸ πρῶτον εἰς τὸν Β΄Τόμον τοῦ ΚΡΗΤΙΚΟΥ ΠΑΝΑΓΙΟΥ.    

Ἀδελφοί μου!

Ὁμολογῶ ὅτι, ἀποτολμώντας νά συντάξω καί νά παρουσιάσω αὐτή τή σύντομη εἰσήγησή μου στήν ἀγάπη σας, πληροφορήθηκα ἀπό τόν Σεβασμιώτατο  Ποιμενάρχη μας ὅτι τό νέο Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ Συνδέσμου μας, ἀπεφάσισε, καί ἀπεδέχθη ἀσμένως ὁ Σεβασμιώτατος, τήν καθιέρωση ὡς προστατῶν τοῦ Συνδέσμου τούς Ἁγίους ἐνδόξους Νεομάρτυρας – Ἱερομάρτυρας ὁμωνύμους Ἐπισκόπους των δύο Ἐπαρχιῶν Πέτρας καί Χερρονήσου. Καί μπορῶ νὰ πῶ μετὰ χαρᾶς ὅτι ἡ ἐκλογή τῶν δύο αὐτῶν Ἐπισκόπων: Πέτρας Ἰωακείμ καί Χερρονήσου Ἰωακείμ, ἔγινε κατά θείαν ἐπίνευση καθόσον τά μέλη τοῦ Συνδέσμου εἶναι μέλη πού φέρουν τό χάρισμα τῆς ἱερωσύνηςˑ χάρισμα τό ὁποῖο ἐλειτούργησαν οἱ προστάτες Ἅγιοί μας μέ τό σταυροαναστάσιμο πνεῦμα τῆς ἀείποτε μαρτυρικῆς ἱερωσύνης.

Πολλοί γνωρίζουν πώς ἡ Ἱστορία τῆς Κρήτης εἶναι ἔνδοξη κι ἔχει νά ἐπιδείξει  παλικαριές καί κατορθώματα σέ ὅλες τίς ἱστορικές της σελίδες. Κι ἐπίσης  γνωρίζουν πώς εἶναι γεμάτη ἀπό ξεσηκωμούς καί πολέμους γιά τή λευτεριά καί τήν τιμή της. Ὅμως στό μεγάλο Συναξάρι τῶν ἡρώων τῆς Κρήτης ὑπάρχει καὶ μιά ἀπέραντη σειρά Ἁγίων καί ἀγωνιστῶν τῆς Χριστιανικῆς πίστεως, πού δείχνει πώς ἡ Κρήτη δέν ὑστέρησε στό προσκλητήριο τοῦ Εὐαγγελίου καί πώς μέσα «στό νέφος τῶν ἐνδόξων καί καλλινίκων Μαρτύρων τοῦ Σταυροῦ», ἔχει κι αὐτή τά ἱερά σφάγια καί τά θύματά της. Ἡ Κρήτη δέν γέννησε μόνο ἥρωες καί ἡμιθέους, ὅπως λένε συχνά στήν εἰδωλολατρική γλώσσα τοῦ κόσμου, ἀλλά γέννησε καὶ ὅλων τῶν εἰδῶν Μάρτυρες καί Ἁγίους καὶ πλούτισε μὲ ὁλόκληρες στρατιὲς ἐκλεκτῶν καί γενναίων ἀνδρῶν καί γυναικῶν τή βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἀπό τόν Ἅγιο Ἀπόστολο Τίτο καί τούς Ἁγίους διαδόχους Του ὥς τούς Ὁσίους καί Ὁμολογητάς τῆς πίστεώς μας. Ἰδιαίτερα, κατά τούς ἐσχάτους καιρούς, ἔδωσε τούς Νεομάρτυρες οἱ ὁποῖοι, ἐπειδή εἶναι πιό κοντά σέ ἐμᾶς, τούς νοιώθουμε περισσότερον οἰκείους. Στὶς φλέβες, ἄλλωστε, ὅλων τῶν ἱερωμένων, παλαιῶν καὶ νέων, κυλάει τὸ ἴδιο αἷμα τῆς χαρισματικῆς ἱερωσύνης. 

Οἱ Νεομάρτυρες εἶναι ἡ δόξα καὶ τὸ καύχημα τῆς Ἐκκλησίας. Εἶναι τά σύμβολα ἀντιστάσεως τοῦ λαοῦ ἔναντι σὲ ὁποιασδήποτε μορφῆς δουλεία. Εἶναι οἱ γενναῖες ψυχές, τῶν ὁποίων ὁ ἀριθμός παραμένει ἄγνωστος. Ἱερωμένοι, κληρικοί καί λαϊκοί, γυναῖκες καί παρθένες, πρεσβύτεροι μετά  νεωτέρων,  ἐβάστασαν τίμια τή σημαία τοῦ σταυροῦ, προχωρώντας τόν ἀνηφορικό δρόμο τῆς ἀρετῆς καί τῆς θυσίας. Στήν Ἀνατολική Κρήτη μνημονεύονται οἱ λαϊκοί:  Νικηφόρος,  Παντελεήμων,  Ἰάκωβος, καί  Μαρία. Στή Δυτική Κρήτη οἱ 4 τῆς Κισσάμου καί στό κέντρο τῆς Κρήτης οἱ 4 γνωστοί Μάρτυρες τοῦ Ρεθύμνου. Καὶ σὲ ὅλο τὸ κορμὶ τῆς Κρήτης βρίσκονται διασπαρμένα τὰ ἱερὰ λείψανα τῶν Ἐπισκόπων, τῶν ἱερέων, ἱερομονάχων,  μοναχῶν καὶ μοναζουσῶν, γι’αὐτὸ τὸ χῶμα τῆς Κρήτης ευωδιάζει παράδεισο κι ὁ οὐρανός της μοσχοθυμίαμα ἀπὸ φυάλες τῆς Ἀποκαλύψεως «τοῦ ἐσφαγμένου Ἀρνίου»!    

Στούς Νεομάρτυρες, σέ ἀντιδιαστολή πρός τούς Ἐθνομάρτυρες, ὅπου προηγεῖται ἡ ἀγάπη πρός τήν πατρίδα, κυριαρχεῖ ἡ ζέουσα ἡ ἐκκλησιαστική τους συνείδηση, ἡ ἀγάπη τους δηλαδή πρός τόν Χριστό, ἡ ὁποία ὡς «θεῖος ἔρως» κατέφλεξε τήν καρδιά τους καί τούς ὁδήγησε ἄφοβα στό μαρτύριο, ἀφοῦ ὁ «δικός τους έρωτας εἶναι σταυρωμένος», κατὰ τὴν προσφιλῆ ἔκφραση Ἰγνατίου τοῦ θεοφόρου.  

Ὅλοι αὐτοὶ σήκωσαν γενναίως τὸν στυρόν τοῦ Χριστοῦ. Ὁ Σταυρός, ἀδελφοί μου, εἶναι ἡ σημαία κάτω ἀπό τήν ὁποία ἔχομε ὅλοι μας οἱ ἱερωμένοι στρατευθεῖ. Ὁλόκληρη ἡ ζωή μας εἶναι ἕνας καθημερινά μαρτυρικός σταυρός. Εἴμαστε πονεμένοι καὶ ραγισμένοι σταυροφόροι, ἐπίμονα ἀναζητώντας τὸν μεγάλο Κυρηναῖο, ποὺ θὰ σπεύσει σὰν μιὰ ἔσχατη πράξη ἀγάπης καὶ ἐλευθερίας, νὰ μᾶς βοηθήσει σ’αὐτὴ τὴν ἐπώδυνη ὁδοιπορία μας.  Γι’ αὐτό καί ὁλόκληρη ἡ ζωή μας πρέπει νὰ εἶναι ἕνα ἀντίτυπο καὶ μιὰ σφραγίδα κατὰ μίμηση ὅλων ἐκείνων πού φόρεσαν τήν ἁλουργίδα τῆς μαρτυρικῆς Ἱερωσύνης καὶ κράτησαν τή σημαία τοῦ σταυροῦ ψηλά. Ἐκείνων ποὺ ὑπῆρξαν οἱ ἀθόρυβοι ἐργάτες τῆς ἐλπίδας καὶ οἱ ἐκφραστές μιᾶς ἀγέραστης μεγαλωσύνης. Ὁ κανόνας τῆς ζωῆς τους εἶναι γιὰ ’μᾶς Κανών νέας βιοτῆς, πού ὀφείλομε πρῶτοι ἐμεῖς νά ἐγκολπωθοῦμε καί νὰ ἐφαρμόσομε καὶ στή συνέχεια νά τὸν προσφέρομε σέ ὅλους τους συνανθρώπους μας ἀδιακρίτως, ὡς τρόπον ζωῆς.

  Ἡ Ἱερωσύνη, κατά συνέπεια, εἶναι  πρῶτα ἀπ’ ὅλα σταυρός. Ἐπάνω σὲ αὐτόν τόν σταυρό ὀφείλει νά καρφωθεῖ ὁ κληρικός. Καρφιά εἶναι ἡ ἑκούσια ἀφιέρωσή μας στόν Κύριο, ἡ ὑπακοή στό θέλημά Του, ἡ ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη στήν ἀγάπη Του,  μὲ θαλερή τὴν χαρά νὰ μᾶς ἀξιώνει  πάντοτε νά γινόμαστε μάρτυρες τοῦ Σταυροῦ καί τῆς Ἀναστάσεώς Του. Στόν σταυρό ὁ κληρικός ὁποιουδήποτε βαθμοῦ κρέμεται γυμνός. Ἀπογυμνωμένος ἀπό τό δικό του θέλημα, τίς δικές του φιλοδοξίες καί ἐπιδιώξεις. Εἶναι καταπληγωμένος καί πάντα υποψήφιος Νεομάρτυρας στήν ἐποχή του. Γιατί ἐκτός τῶν δικῶν του ἁμαρτημάτων, βαστάζει καί τά ἀνομήματα τοῦ λαοῦ πού τοῦ ἔχει ἐμπιστευθεῖ ὁ Κύριος καὶ τὶς μικρότητες τῶν ἄλλων.

Ο κληρικός εἶναι πάντα καταφρονεμένος και ἐγκαταλειμμένος, γιατί δέν συσχηματίζεται μέ τό  φρόνημα τοῦ αἰῶνος τούτου, ἀλλά καί  γιατί τό χάρισμα πού δόθηκε στόν καθένα μας εἶναι χάρισμα διακονίας και ὄχι ἐξουσίας. Τὸ συζῆν εἶναι συνώνυμο μὲ τὸ συμπάσχειν. Γι’ αὐτὸ καὶ ὑψώνομε τά χέρια μας μπροστά στήν Ἁγία Τράπεζα, ὅπως τά ὕψωνε πάλαι ποτὲ μέσα στήν ἔρημο ὁ Προφήτης Μωϋσῆς «μᾶλλον ἐλόμενος συγκακουχεῖσθαι τῷ λαῷ τοῦ Θεοῦ ἤ πρόσκαιρον ἔχειν ἁμαρτίας ἀπόλαυσιν» (Ἑβρ. 11.25).  

Ἄς βαστάσομε, ἀδελφοί μου, μετὰ πίστεως καὶ ὑπομονῆς τὸν σταυρὸν τῆς Ἱερωσύνης, μέσα σέ ἕναν  πολύμορφο καὶ ἀλλοπρόσαλλο κόσμο, πότε μὲ τὴ νήψη και τὴ σιωπή, πότε μὲ τὸν βρυχηθμό τοῦ λιονταριοῦ καὶ πότε μὲ τῆς ἀγάπης τὸ ζεστὸ κανάκεμαˑ μὲ τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν βεβαιότητα ὅτι οἱ προστάτες Ἅγιοι τοῦ Συλλόγου μας  Ἰωακείμ Πέτρας καί Ἰωακείμ Χερρονήσου θὰ εἶναι πάντοτε κοντά μας καὶ θὰ μᾶς συντρέχουν, μὲ τὶς πρεσβεῖες των, στὸν πολυστένακτο τῆς διακονίας μας ἀγώνα. Ἀμήν!