To «βιβλίο» της Φύσης και ο Λόγος του Θεού
«Οι ουρανοί διηγοῦνται δόξαν Θεοῦ, ποίησιν δὲ χειρῶν αὐτοῦ ἀναγγέλλει τὸ στερέωμα!»
Τα τελευταία χρόνια, οι κάτοικοι όλης της γης αντιμετωπίζουν τεράστια προβλήματα, λόγω της πολυσυζητημένης «κλιματικής κρίσης», της φτώχειας, των πολέμων και της απληστίας των ισχυρών της γης. Τί είναι λοιπόν η «Φύση», που συχνά μιλάμε γι’ αυτήν; Μήπως κάποια αόρατη δύναμη, που δημιούργησε τον κόσμο, 2με τους θαυμαστούς νόμους που τον διέπουν,…παρακολουθεί την πορεία του και τον προστατεύει; Δεν είναι παράξενο το ότι στα νεότερα χρόνια οι άνθρωποι αισθάνονται «ξεκομμένοι» από τη Φύση, ενώ οι αρχαίοι λαοί ένιωθαν πολύ «δεμένοι» μαζί της; Άνθρωποι και θεοί, ζώα και φυτά και …διάφορα πνεύματα, σε μια αδιάσπαστη ενότητα, μέσα σε πολύ αντίξοες συνθήκες. Μα, ακόμα πιο παράξενο φαίνεται, οι «καθυστερημένοι», υπανάπτυκτοι λαοί, να νιώθουν χαρούμενοι και υπομονετικοί, ενώ εμείς οι «πολιτισμένοι» είμαστε διαρκώς αγχωμένοι, κυνηγώντας την άπιαστη ευτυχία στη ζωή! Εδώ λοιπόν ένα μέγα ερώτημα προκύπτει: είναι λογικό να θεωρούμε το φυσικό κόσμο ως κάτι ανεξάρτητο από τις κοινωνίες μας, να τον υποτιμούμε, ή, το αντίθετο, να τον «θεοποιούμε», παραγνωρίζοντας παραδόσεις και τρόπους ζωής χιλιετηρίδων, και προπαντός, τη χριστιανική Πίστη; Ας επιχειρήσουμε να απαντήσουμε, στρέφοντας το ενδιαφέρον μας και στο Ευαγγέλιο τούτης της Κυριακής.
Κατ’ αρχήν, είναι αυτονόητη η αξία της Φύσης και πολλαπλές οι συνέπειες από τη σύνδεση των ανθρώπων μαζί της: στη διατροφή, την υγεία, την πρόοδο, τη ζωή και στην ύπαρξη της ανθρωπότητας στον Πλανήτη. Αυτά που ήταν γνωστά από την αρχαιότητα έρχονται σήμερα οι επιστήμονες με τις έρευνές τους να τα επιβεβαιώσουν. Έτσι λ.χ. μαθαίνομε ότι, άτομα που ζουν σε πυκνοκατοικημένες περιοχές, υποφέρουν πιο συχνά από κατάθλιψη, από κείνους που έχουν άμεση σχέση με τη φύση, όπου απολαμβάνουν την ομορφιά, την ηρεμία, τη γαλήνη. Και θυμόμαστε εδώ πάμπολλες περιπτώσεις Αγίων, που είχαν αναπτύξει απίστευτα φιλικές σχέσεις με άγρια ζώα-φίδια, λιοντάρια, αρκούδες, σαύρες, ποντίκια. Πολύ θα μάς ωφελούσαν βέβαια οι εμπειρίες και η γνώση του Ορθόδοξου Ησυχασμού, που είναι χριστοκεντρικός, κι όχι απρόσωπος ή εγωκεντρικός, όπου ο Διάβολος εύκολα βρίσκει «έδαφος» να εισχωρήσει, παραπλανώντας τους ανθρώπους κι οδηγώντας τους σε καταστροφικά «μονοπάτια». Μα δεν μπορούμε να επεκταθούμε περισσότερο στις ωφέλειες της Φύσης, που σήμερα την κακοποιούμε, σε βαθμό να κινδυνεύει όλος ο Πλανήτης.
Αναφερθήκαμε παραπάνω στις αρχαίες κοινωνίες. Εντυπωσιαζόμαστε από τις Μυθολογίες των λαών, που αισθάνονταν πως δεν ήταν μόνοι στη γη. Έτσι δημιουργήθηκαν οι θρησκείες, από την ανάγκη να καλυφθεί το «κενό» που ένιωθαν οι άνθρωποι προς το «Υπερπέραν», το «άγνωστο», τον «ουράνιο κόσμο». Αλλά, μπορούμε να αποδεχτούμε σήμερα ως «θεϊκές αποκαλύψεις» ιδέες και αντιλήψεις ειδωλολατρικές (λ. χ. του Ινδουισμού» ή του Μωαμεθανισμού), απορρίπτοντας το Φως του Χριστού; Ω, και τί δεν έχουν επινοήσει οι άνθρωποι, προκειμένου να ξεπεράσουν το φόβο του θανάτου! Βλέπουμε να οργιάζουν η Μαγεία, η Αστρολογία και τόσα άλλα. Κι έρχονται οι αιρέσεις, αλλοιώνοντας την Αγία Γραφή, να διαδίδουν τις πλάνες τους, σαν ζιζάνια που πνίγουν τα ήμερα φυτά! Όμως, ο Χριστός «έριξε» το «μεσότοιχο» που χώριζε τη γη από τον Ουρανό και κατέβηκε στη γη, ακριβώς για να ενώσει την ανθρωπότητα με το Θεό-το Δημιουργό του ορατού και του αόρατου (πνευματικού) κόσμου. Να λοιπόν, που τούτη την Κυριακή θα ακουστεί στους ναούς η ωραιότατη Παραβολή του Σπορέα. Eίναι ο Ίδιος ο Γεωργός, που έσπειρε το Λόγο Του- τον πιο πολύτιμο θησαυρό στη γη. Έχομε την Αγία Γραφή, που μόνο στην Εκκλησία ερμηνεύεται υπεύθυνα και αυθεντικά. Έξω απ’ αυτήν, η ενασχόληση μαζί της εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους.
Σωστά, αγαπητοί μου, η Φύση χαρακτηρίστηκε ως «βιβλίο του Θεού. Ο πατήρ Εφραίμ ο Κατουνακιώτης έλεγε: «Όλη η φύση υμνολογεί και δοξολογεί τον Θεό και κατά την καθαρότητά μας ακούμε και εμείς αυτή τη μυστική δοξολογία, την άφωνον υμνολογία, που κάνουνε και οι πέτρες ακόμη. Όλα υμνολογούν και δοξολογούν τον Θεό, τα βουνά, τα δένδρα, η θάλασσα, τα ψάρια, ακόμη και η μύγα και το κουνούπι και τα βατράχια». Αν λοιπόν ολόκληρο το Σύμπαν αενάως «δοξάζει» το Θεό, εμείς, τα έλλογα όντα, που είμαστε «εικόνες» Του, πόση ευθύνη έχομε απέναντι σ’ Εκείνον και στα δημιουργήματά Του; Οφείλομε να γίνομε «κήρυκές» Του, αλλά πώς; Φυσικά, από τον ασφαλή δρόμο των Πατέρων και των Αγίων: με μελέτη του Λόγου Του, κάθαρση των παθών, άσκηση και φωτισμό, με τελικό στόχο τη θέωση. Με πίστη, ταπείνωση και δια των ιερών Μυστηρίων. Έτσι μόνο μπορούμε να έχομε και να μεταδώσουμε το αληθινό Φως. Τη χαρά, την ειρήνη, την αγάπη και την ελπίδα, σ’ έναν κόσμο, που ολοένα και περισσότερο βυθίζεται στο σκοτάδι, στην αμαρτία, στο Κακό. Και, εν τέλει, να ομολογούμε τον Ιησού Χριστό, ως τον Κύριο της Κτίσεως, το μόνο Αληθινό Θεό και Σωτήρα του κόσμου.
Νίκος Σιγανός
