Οι Άγιοι σώζουν τη ζωή και τη Φύση
«Κάθε πέρσι και καλύτερα», έλεγε ο λαός, και η παροιμία φαίνεται, δυστυχώς, να επαληθεύεται τραγικά τα τελευταία χρόνια, σε κάθε πτυχή της ζωής της παγκόσμιας κοινωνίας. Μεγάλος ο προβληματισμός και για τις τρομερές συνέπειες που προκάλεσαν και οι φετινές πυρκαγιές. Άλλωστε, η ανομβρία, η αποδυνάμωση του πρωτογενούς τομέα, η υπογεννητικότητα, η ερήμωση της υπαίθρου και τόσα άλλα, συνθέτουν ένα εφιαλτικό «σκηνικό» για την Πατρίδα μας, για την επιβίωσή μας. Ένα ερώτημα λοιπόν προκύπτει: πέρα από τις αναμφισβήτητες ευθύνες του Κράτους, τί κάνουμε εμείς, ως πολίτες, για την προστασία του Περιβάλλοντος, ώστε να αποφύγομε την ολοκληρωτική καταστροφή του; Κι ένα δεύτερο-που για κάποιους, ίσως φανεί ουτοπικό, αν όχι «αστείο»: άραγε, μπορούν οι Άγιοι να ρίξουν φως στην ομιχλώδη πορεία μας;
Είναι αυτονόητο ότι δεν μπορούμε να κάνομε εδώ ούτε καν ονομαστική αναφορά μεγάλων Αγίων που διακρίθηκαν ιδιαιτέρως για την «οικολογική» δράση τους, την ιδιαίτερη ευαισθησία που έδειξαν προς το φυσικό Περιβάλλον, αφού όλοι ανεξαιρέτως έζησαν και ζουν αρμονικά με τα ζώα και τα φυτά, με σεβασμό προς όλη την Κτίση. Θα εστιάσουμε την προσοχή μας στον νεοφανή Όσιο Αμφιλόχιο της Πάτμου (1889-1970), που τούτες τις μέρες η Εκκλησία γιορτάζει την ανακομιδή των ιερών του λειψάνων (στις 19 του μήνα). Να σημειώσουμε κατ’ αρχήν, ότι μάς εντυπωσιάζει η όλη βιωτή του, με τα πλούσια χαρίσματα, που καρποφόρησαν θεάρεστο έργο στην Εκκλησία και στην κοινωνία. Σε μια περίοδο, που τα Δωδεκάνησα τελούσαν υπό την ιταλική Κατοχή, τα ελληνικά σχολεία είχαν κλείσει και οι κατακτητές επεδίωκαν τον «εκπαπισμό» των νησιών, προσέφερε-όπως κι άλλοι Ορθόδοξοι κληρικοί-τεράστιο πνευματικό και εθνικό έργο, αναβιώνοντας το «κρυφό σχολειό», με την ίδρυση Κατηχητικών σ’ όλα τα τριγύρω νησιά και τη διδασκαλία τη Ελληνικής γλώσσας μέσα από τα ιερά κείμενα της Εκκλησίας! Εξόριστος από τους Ιταλούς(1937-1939), έδρασε ιεραποστολικά σε διάφορες περιοχές της Ηπείρου, της Μακεδονίας και της Κρήτης. Επιστρέφοντας στην Πάτμο, οργάνωσε τη Μονή Ευαγγελισμού-ως ένα υποδειγματικό κοινόβιο, με πλούσια εργαστήρια και φιλανθρωπική δράση. Ίδρυσε και άλλες μονές, στην Αίγινα, στην Κάλυμνο και στην Ικαρία. Εκοιμήθη στις 16 Απριλίου 1970. Ήδη στο ασκητικό του πρόσωπο βασίλευε η χαρά και η απέραντη γαλήνη του Ουρανού! Ετάφη Στην Ιερά Μονή του Ευαγγελισμού. Η Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου αποφάσισε την αγιοκατάταξή του στις 29 Αυγούστου 2019. Η μνήμη του τιμάται στις 16 Απριλίου.
Ακολουθώντας το παράδειγμα μεγάλων «Αγίων του Περιβάλλοντος», αγκάλιαζε με την αγάπη του όλη τη Δημιουργία. Δηλωτικά αυτής της ενιαίας, οικουμενικής αγάπης, είναι όσα έγραφε σε πνευματικό του τέκνο από Μοναστήρι που ίδρυσε στην Αίγινα (τον Άγιο Μηνά): «έχομε μια μικρή ταράτσα που εκεί πάνω τα βράδια γίνεται ο Εσπερινός και το Απόδειπνο και, μαζί με τας αδελφάς συμψάλλουν τα πεύκα και η θάλασσα, ο δε γκιώνης με τη μελαγχολική του φωνή νομίζεις ότι λέγει το Κύριε ελέησον και έτσι τα πάντα εδώ μιλάνε και δοξολογούν τον Πλάστη»! Σ’ ολόκληρη τη ζωή του δεν έπαψε ούτε στιγμή να δείχνει εμπράκτως το ενδιαφέρον του για τη Φύση. Ιδιαίτερη όμως ήταν η αγάπη του για τα δέντρα. Το 1918 άρχισε τη δεντροφύτευση της Πάτμου, που, με τις άοκνες προσπάθειές του, επρόκειτο να μεταμορφωθεί σ’ ένα καταπράσινο νησί! Ξεκινώντας από τη Μονή του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου και αναλόγως προς το έδαφος, επέκτεινε το φύτευμα παντού: με ελιές, αμπέλια, συκιές, αμυγδαλιές, πεύκα, κυπαρίσσια. Κι είναι χαρακτηριστικό ότι τα τελευταία, που τα έβλεπαν πρώτη φορά στην Πάτμο, οι ντόπιοι τα ονόμασαν «αμφιλοχίες» ή «αμφιλοχιανά»! Ακόμα, έβαζε ως κανόνα στους εξομολογούμενους, να φυτεύουν πεύκα, να τα φροντίζουν και να τα ποτίζουν τακτικά. «Όποιος φυτεύει δέντρο-έλεγε- φυτεύει ελπίδα, φυτεύει ειρήνη, φυτεύει αγάπη κι έχει τις ευλογίες του Θεού».
Ιδού, λοιπόν, φίλοι μου, το μήνυμα: «Όχι» στην κατάχρηση του Περιβάλλοντος! «΄0χι» στην καταλήστευση του πλανήτη! Όλη η χριστιανική διδασκαλία, η θεολογία των Πατέρων, η παράδοση του Ορθόδοξου Μοναχισμού και ο τρόπος ζωής των Αγίων, σ’ αυτό το συμπέρασμα οδηγούν. Αυτό προβάλλει εμφανώς και στη Λατρεία της Εκκλησίας, που στοχεύει στην καθολική μεταμόρφωση της ύλης, του κόσμου και της Κτίσεως και εσχατολογικώς σε Βασιλεία του Θεού. Θα τελειώσουμε, με τα λόγια πρόσφατης Εγκυκλίου της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος: «Εάν δεν αγαπήσουμε και δεν προστατεύσουμε το φυσικό κόσμο, ο οποίος αποτελεί ένα μυστικό Ευαγγέλιο που διαγγέλλει με το δικό του τρόπο τα μεγαλεία του Θεού, τότε θα είμεθα αγνώμονες έναντι του Θεού και υπόλογοι έναντι του ανθρώπου, ο οποίος αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του περιβάλλοντος. Έτσι, οφείλουμε οι πάντες ευχαριστιακά να σεβόμαστε το φυσικό κόσμο ως δημιούργημα του Θεού και να τον φυλάττουμε, να τον φροντίζουμε, ώστε να τον παραδώσουμε ακέραιο στις επερχόμενες γενεές».
Νίκος Σιγανός
