Στο Νησί της Αποκαλύψεως του Ιωάννου
«Ἀποκάλυψις ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ…ἐγενόμην ἐν πνεύματι ἐν τῇ κυριακῇ ἡμέρᾳ, καὶ ἤκουσα φωνὴν ὀπίσω μου μεγάλην ὡς σάλπιγγος λεγούσης· ὃ βλέποις γράψον εἰς βιβλίον καὶ πέμψον ταῖς ἑπτὰ ἐκκλησίαις».
Από την παιδική μου ηλικία άκουγα για την Αποκάλυψη του Ιωάννη, που γράφτηκε από το μαθητή του Πρόχορο στο περίφημο Σπήλαιο, με όσα καταπληκτικά φανέρωσε στον αγαπημένο Του μαθητή o Kύριος για το «τέλος του κόσμου». Για πολλά χρόνια ονειρευόμουνα ένα προσκύνημα στον αγιασμένο τόπο, στην «Ιερουσαλήμ του Αιγαίου». Όταν κατάφερα να το επισκεφτώ, δόξαζα το Θεό, που με αξίωσε μιας τόσο πλούσιας, σπάνιας ευλογίας. Ας επιχειρήσουμε λοιπόν κι εμείς ένα νοερό ταξίδι στο Νησί της Αποκαλύψεως τούτες τις μέρες, που η Εκκλησία μας γιορτάζει τη Μετάσταση του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου, συγγραφέα του ομώνυμου βιβλίου.
Η Πάτμος είναι το βορειότερο νησί των Δωδεκανήσων και ένα από τα πιο ξεχωριστά νησιά του Αιγαίου. Το έδαφός της είναι βραχώδες, ηφαιστειογενές και απότομο, με ψηλότερη κορυφή τον Προφήτη Ηλία (270 μ.), που βρίσκεται στο κέντρο της νήσου, νότια της Χώρας. Έχει ανακηρυχθεί Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO (1999), χάρη στη μεγάλη πνευματική του παράδοση και τη θέση του ως διεθνές θρησκευτικό κέντρο της Χριστιανοσύνης. Αλήθεια, ποιος θα μπορούσε να φανταστεί ότι ένα τόσο μικρό νησί θα αποχτούσε παγκόσμια φήμη; Τα σπουδαιότερα αξιοθέατά του είναι:
Η Σκάλα, το Σπήλαιο της Αποκαλύψεως, η Μονή του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου– από τα σημαντικότερα προσκυνήματα της Χριστιανοσύνης. Στο Μουσείο και στη Βιβλιοθήκη της φυλάσσονται θησαυροί ανεκτίμητης αξίας. Η Χώρα, με τα δαιδαλώδη λιθόστρωτα, αρχοντικά, γραφικούς ανεμόμυλους και καπετανόσπιτα του 19ου αιώνα. Ο Βράχος της Καλικατσούς, οι ιερές Μονές Ευαγγελίστριας, Ζωοδόχου Πηγής, Προφήτη Ηλία. Το Καστέλι, οι οικισμοί του Κάμπου και της Γροικού και, τέλος, τα αρχέγονα μονοπάτια, με πανοραμική θέα στο πανέμορφο Αιγαίο.
Η ιστορία της Πάτμου είναι γεμάτη περιπέτειες, από την αρχαιότητα μέχρι τα νεότερα χρόνια. Μα είναι άξιο θαυμασμού, πώς οι Πάτμιοι δεν αλλοτριώθηκαν στο πέρασμα των αιώνων. Ταξιδιάρηδες, οργώνοντας θάλασσες, ωκεανούς και ηπείρους, αντιστάθηκαν και μεγαλούργησαν. Μα δεν ξεχνούσαν τη γενέτειρά τους και διατήρησαν έθιμα, παραδόσεις. Δεν ξέρω, αν το Ύδωρ του Ουρανού που έπεσε στο άνυδρο νησί διαπότισε τόσο πολύ τις ψυχές τους. Πάντως είναι ολοφάνερη η επίδραση της Ορθόδοξης Πίστης, των Πατέρων και των αγίων Γερόντων εδώ-όπως, ευρύτερα, στο Γένος μας και σ’ όλες τις ορθόδοξες χώρες.
Ωραία, εντυπωσιακή η κοσμοπολίτικη ζωή του νησιού, που οφείλεται στην παγκόσμια «φήμη» του, στην Παράδοση και στις φυσικές ομορφιές του. Μα εγώ, «φορτωμένος» με απερίγραπτα συναισθήματα μετά την επίσκεψή μου στο ιερό Σπήλαιο, σκεφτόμουνα πόσο αγαπητός είναι ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, που αξιώθηκε από το Χριστό με τις περισσότερες ευλογίες. Είδε και συγκλονίστηκε από το άκτιστο Φως στο Όρος Θαβώρ. Ακούμπησε στο στήθος Του στο Μυστικό Δείπνο. Τον ακολούθησε την τελευταία βραδιά στις δύσκολες στιγμές Του. Κι ενώ όλοι οι άλλοι μαθητές τον εγκατέλειψαν, αυτός θα τον συνοδέψει, μαζί με τη Θεοτόκο και τις άγιες γυναίκες, στο φρικτό Γολγοθά και θα του συμπαρασταθεί στο απερίγραπτο μαρτύριό Του. Εκεί πάνω, στις τελευταίες Του στιγμές, ο Κύριος θα αναθέσει στον Ιωάννη τη φροντίδα της Θεομήτορος, κι αυτός, υπακούοντας, από κείνη την ώρα την αναλαμβάνει, μέχρι την Κοίμησή της! Τέλος, υπήρξε αυτήκοος και αψευδής μάρτυρας στην Ταφή, στο Κενό μνημείο, στις εμφανίσεις του αναστημένου Κυρίου για σαράντα μέρες και, τέλος, στην Ανάληψή Του. Ατενίζοντας προς την Ανατολή, «έβλεπα» τον τάφο του Ευαγγελιστή στην Έφεσο, όπου, γέρνοντας σιγά σιγά το κεφάλι του, στα 95, τόσα χρόνια του, έκλεισε τα μάτια του, και πέταξε στους ουρανούς, αφού είχε ευλογήσει τους μαθητές του. Μα το αγιασμένο σώμα του δε βρέθηκε: το πήρε ο Κύριος, και γι’ αυτό γιορτάζομε τη Μετάστασή του!
Φίλοι μου, σάς εξομολογούμαι πως, αν και έχω διαβάσει πάρα πολλά για την Αποκάλυψη, «πελαγοδρομώ» μέσα στο μέγα μυστήριο της Ιστορίας, του κόσμου και των «εσχάτων καιρών». Ωστόσο, με έκπληξη διαπιστώνω ότι τα «μηνύματα» του βιβλίου, σύμφωνα με κορυφαίους Ορθόδοξους θεολόγους, δεν είναι αυτά του φόβου και του τρόμου, που έχουν περάσει σε πολύ κόσμο, αλλά τα αντίθετα: σκιρτήματα χαράς, ευχαριστίας, δοξολογίας του Θεού, που εμείς διώχνουμε μακριά, ενώ Εκείνος είναι διαρκώς κοντά μας. Αναλογιζόμενος τους μεγάλους κινδύνους της «μελλοντολογίας», της πλάνης και των αιρέσεων, θα πρότεινα να αρκεστούμε στην «προετοιμασία» του (άγνωστου) τέλους της ζωής μας, αφήνοντας στους ειδικούς επιστήμονες τη λύση των «αινιγμάτων» της Αποκαλύψεως και αναφωνώντας, με τον «Ευαγγελιστή της αγάπης»: «Ναι, Έρχου, Κύριε Ιησού». Αμήν!
Νίκος Σιγανός
