ΜΙΚΡΟ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Γ΄ ΜΕΡΟΣ
Μεγάλη Παρασκευή
«Τα Άγια και Σωτήρια και Φρικτά Πάθη του Κυρίου επιτελούμεν». Με την Ακολουθία των Αγίων Παθών, το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης στους ναούς και μέσα μας ξαναζωντανεύει το Θείον Δράμα. Με τα Αντίφωνα, τα Δώδεκα ευαγγέλια, τους Κανόνες, την έξοδο του Εσταυρωμένου και τους κορυφαίους ύμνους, οι πιστοί δεν συγκινούνται απλώς. Δε συμπονούν μόνο το Χριστό, σα να ήταν ένας…ταλαίπωρος, «καλός» άνθρωπος. Αισθάνονται να βρίσκονται στο Γολγοθά, ακολουθώντας τον Εσταυρωμένο κι αναθέτοντάς Του, ως του Μόνου Αληθινού Θεού, Πατέρα κι Αδελφού, τις λύπες, τις πίκρες τους, τα βάσανά τους, νιώθοντας να σηκώνουν μαζί Του τους δικούς τους «σταυρούς»! Τούτες τις κορυφαίες στιγμές, ο ανθρώπινος πόνος λιγοστεύει, γίνεται πιο «απαλός», σμίγοντας με κείνο τον ασύλληπτο του Θεανθρώπου:
«Σήμερον κρεμᾶται ἐπὶ ξύλου, ὁ ἐν ὕδασι τὴν γῆν κρεμάσας. Στέφανον ἐξ ἀκανθῶν περιτίθεται, ὁ τῶν Ἀγγέλων Βασιλεύς. Ψευδῆ πορφύραν περιβάλλεται, ὁ περιβάλλων τὸν οὐρανὸν ἐν νεφέλαις. Ῥάπισμα κατεδέξατο, ὁ ἐν Ἰορδάνῃ ἐλευθερώσας τὸν Ἀδάμ. Ἥλοις προσηλώθη, ὁ Νυμφίος τῆς Ἐκκλησίας. Λόγχῃ ἐκεντήθη, ὁ Υἱὸς τῆς Παρθένου. Προσκυνοῦμέν σου τὰ Πάθη Χριστέ. Δεῖξον ἡμῖν, καὶ τὴν ἔνδοξόν σου Ἀνάστασιν».
Την άλλη μέρα, από το πρωί, βαρύ πένθος απλώνεται παντού: «Σήμερα μαύρος ουρανός, σήμερα μαύρη μέρα, σήμερα όλοι θλίβονται και τα βουνά λυπούνται», κατά το λαϊκό άσμα. Οι Μεγάλες Ώρες, με τις Προφητείες, τα τροπάρια, βαθιά κατανυκτικές. Ο Επιτάφιος στη μέση του ναού, στολισμένος με το ξενύχτι και την αγάπη ευσεβών χριστιανών, μοσχοβολάει με τις ευωδίες της ανοίξεως, τα συναισθήματα των πιστών και τους θρηνητικούς ύμνους. Η συγκίνηση κορυφώνεται στον Εσπερινό-κατά το μεσημέρι- με την αναπαράσταση της Αποκαθηλώσεως και της Ταφής του παναγίου σώματος του Κυρίου, με το μοναδικό, «Σε τον αναβαλλόμενον το φως», και άλλα κατανυκτικότατα τροπάρια.
«Ὁ εὐσχήμων Ἰωσήφ, ἀπὸ τοῦ ξύλου καθελὼν τὸ ἄχραντόν σου Σῶμα, σινδόνι καθαρᾷ, εἱλήσας καὶ ἀρώμασιν, ἐν μνήματι καινῷ κηδεύσας ἀπέθετο».
Μέγα Σάββατο
Το Μέγα Σάββατο:«Την Θεόσωμον Ταφήν και την εις Άδου κάθοδον του Κυρίου και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού εορτάζομεν». Βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής έχομε: τον γλυκύτατο Κανόνα «Κύματι θαλάσσης», τα τόσο δημοφιλή Εγκώμια, που σιγοψέλνει όλος ο λαός, κι άλλους ύμνους, ανάμεσα στους οποίους,τα Αναστάσιμά Ευλογητάρια, με τη μεγαλοπρέπειά τους:
«Εὐλογητὸς εἶ, Κύριε, δίδαξόν με τὰ δικαιώματά σου.
Τῶν Ἀγγέλων ὁ δῆμος, κατεπλάγηὁρῶν σε, ἐννεκροῖς λογισθέντα, τοῦ θανάτου δὲ Σωτήρ, τὴν ἰσχὺν καθελόντα, καὶ σὺν ἑαυτῷ τὸν Ἀδὰμ ἐγείραντα, καὶ ἐξ ᾍδου πάντας ἐλευθερώσαντα».
Τα άγια συναισθήματα των πιστών κορυφώνονται με την έξοδο και περιφορά του Επιταφίου στους δρόμους και στις γειτονιές και με την επιστροφή στους ναούς, κομίζοντας στα βάθη της υπάρξεώς τους την προσδοκία της λαμπροφόρου «Όγδοης Ημέρας» του Κυρίου.
Αναστάσεως ημέρα
Φτάνομε πια, αγαπητοί μου, έμπλεοι ιερών βιωμάτων, εμπειριών,στο τέρμα της Μεγάλης Εβδομάδας, με το υπερευλογημένο Σάββατο, «εν ω Χριστός αφυπνώσας, αναστήσεται τριήμερος». Τοπρωί τελούνται: ο αναστάσιμος Εσπερινός, η «Πρώτη Ανάσταση» και στη συνέχεια η Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου, με πλήθος πιστών να κοινωνεί των Αχράντων Μυστηρίων. Το βράδυ, με την πανηγυρικότατη τελετή της Αναστάσεως, τους χαρμόσυνους ύμνους του Όρθρου και την ανεπανάληπτη Θεία Λειτουργία, περνάμε στο Πάσχα των Ορθοδόξων. Μέσα στη λαμπρή φωτοχυσία του Χριστού, η Ανάστασή Του γεμίζει τις καρδιές μας με ελπίδα, χαρά, αιώνια ευφροσύνη. Η Ανάσταση ανοίγει τις πύλες της Αιωνιότητας, της ενδόξου Βασιλείας του Θεού, που αρχίζει από τούτη τη ζωήκαι αντικατοπτρίζεται στις καθημερινές σχέσεις συνδιαλλαγής και χριστοκεντρικήςαγάπης των ανθρώπων:
«Δεῦτε λάβετε φῶς ἐκ τοῦ ἀνεσπέρου φωτός, καὶ δοξάσατε Χριστόν, τὸν ἀναστάντα ἐκ νεκρῶν».
«Ἀναστάσεως ἡμέρα, καὶ λαμπρυνθῶμεν τῇ πανηγύρει, καὶ ἀλλήλους περιπτυξώμεθα. Εἴπω μεν ἀδελφοί, καὶ τοῖς μισοῦσινἡ μᾶς· Συγχωρήσωμεν πάντα τῇ Ἀναστάσει, καὶ οὕτω βοήσωμεν· Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν, θανάτῳ θάνατον πατήσας, καὶ τοῖς ἐντοῖς μνήμασι, ζωὴν χαρισάμενος»..
Βιώνοντας συνειδητά τα υπερφυή γεγονότα, με πίστη και ευλάβεια, ας λάβομε το μήνυμα του Αποστόλου Παύλου: «Ίνα, ώσπερ ηγέρθη Χριστός εκ νεκρών, δια της δόξης του Πατρός, ούτω και ημείς εν καινότητι ζωής περιπατήσωμεν» (Ρωμ. ΣΤ΄,4).Αμήν!
Καλή Ανάσταση. Νίκος Σιγανός, θεολόγος
