ΜΙΚΡΟ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Β΄ ΜΕΡΟΣ

Μεγάλη Τετάρτη

«Της αλειψάσης τον Κύριον μύρω πόρνης γυναικός μνείαν ποιείσθαι οι θειότατοι Πατέρες εθέσπισαν», λέει ο Συναξαριστής. Γνωστή παγκοσμίως η γυναίκα που άλειψε με πολύτιμο μύρο τα πόδια του Κυρίου «προ του ενταφιασμού» Του και που, με τη μοναδική ποιητική τέχνη της, εγκωμιάζει στο ομώνυμο, δημοφιλέστατο, τροπάριό της η μοναχή Κασσιανή.

Εδώ βέβαια κυκλοφορούν διάφορες παρεξηγήσεις, με την κατασυκοφάντηση αθώων προσώπων. Θεωρούμε λοιπόν αναγκαίες δύο διευκρινήσεις. Η πρώτη αφορά τη μεγάλη ποιήτρια Κασσιανή, που, όπως προκύπτει από τη βιογραφία της, καμία σχέση δεν είχε με πορνεία. Η δεύτερη, που τη δημιούργησαν αποκρυφιστές και αιρετικοί της Ευρώπης, θέλει-κακώς, κάκιστα- να ταυτίσει την μετανοημένη πόρνη του Ευαγγελίου με την Ισαπόστολο Αγία Μαρία τη Μαγδαληνή. Κρίμα, που αυτή την τρομερή πλάνη προώθησε κι ο μεγάλος Κρητικός συγγραφέας-«ένθεος» ή «άθεος», ο Θεός γνωρίζει…Χριστέ μου, πόση αδικία! Εμείς στεκόμαστε με βαθύ σεβασμό στα πρόσωπα- πόσο μάλλον στις συγκεκριμένες Αγίες- και στην ιστορική αλήθεια. Μα προπαντός, ας αναζητήσουμε το δρόμο της μετάνοιας, που με τόσο ζωντανές εικόνες και ανεπανάληπτες μελωδίες  οι μεγάλοι υμνογράφοι προβάλλουν:

«Ἡ Πόρνη ἐν κλαυθμῷ, ἀνεβόα οἰκτίρμον, ἐκμάσσουσα θερμῶς, τοὺς ἀχράντους σου πόδας, θριξὶ τῆς κεφαλῆς αὐτῆς, καὶ ἐκ βάθους στενάζουσα. Μὴ ἀπώσῃ με, μηδὲ βδελύξῃ Θεέ μου, ἀλλὰ δέξαι με, μετανοοῦσαν, καὶ σῶσον, ὡς μόνος φιλάνθρωπος».

Στον επόμενο ύμνο παρατηρούμε τις μεγάλες αντιθέσεις των επιλογών, της μετανοημένης πόρνης, από τη μια μεριά, και του πονηρού και αμετανόητου Ιούδα, από την άλλη. «Άβυσσος» η ανθρώπινη ψυχή, αναρίθμητες οι αμαρτίες μας, αλλά μπορούν να χαθούν στο αμέτρητο βάθος της θείας αγάπης:

«Ὅτε ἡ ἁμαρτωλός, προσέφερε τὸ μύρον, τότε ὁ μαθητής, συνεφώνει τοῖς παρανόμοις· ἡ μὲν ἔχαιρε κενοῦσα τὸ πολύτιμον, ὁ δὲ ἔσπευδε πωλῆσαι τὸν ἀτίμητον, αὕτη τὸν Δεσπότην ἐπεγίνωσκεν, οὗτος τοῦ Δεσπότου ἐχωρίζετο, αὕτη ἠλευθεροῦτο, καὶ ὁ Ἰούδας δοῦλος ἐγεγόνει τοῦ ἐχθροῦ, δεινὸν ἡ ῥαθυμία! μεγάλη ἡ μετάνοια! ἥν μοι δώρησαι Σωτήρ, ὁ παθὼν ὑπὲρ ἡμῶν, καὶ σῶσον ἡμᾶς».

Μεγάλη Πέμπτη

Γιορτάζουμε: «τον Ιερόν Νιπτήρα, τον Μυστικόν Δείπνον, την υπερφυά προσευχήν και την προδοσίαν» (Συναξάριο). Από τις πιο κατανυκτικές, η Ακολουθία του Νιπτήρα τελείται στους ναούς μας την Τετάρτη το βράδυ, αμέσως μετά το Μυστήριο του Ευχελαίου. Μπροστά μας παρουσιάζονται οι  μαθητές, ο φιλάργυρος Ιούδας, το άνομο Συνέδριο των Ιουδαίων, που βιάζεται να δικάσει έναν αθώο, «Ον εκήρυξεν Αμνόν Ησαΐας». Και, εν μέσω όλων αυτών, ως «σημείον αντιλεγόμενον», ο Πάσχων Χριστός, ο μόνος αληθινός Διδάσκαλος, Σωτήρας και Μυσταγωγός των μαθητών, των Αγίων και των πιστών Του:

«Συνεσθίων Δέσποτα, τοῖς Μαθηταῖς σου, μυστικῶς ἐδήλωσας, τὴν παναγίαν σου σφαγήν, δι’ ἧς φθορᾶς ἐλυτρώθημεν, οἱ τὰ σεπτά σου, τιμῶντες Παθήματα».

Το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης σε κλίμα μεγάλης κατάνυξης τελείται η Λειτουργία του Μ. Βασιλείου, κατά την οποία πλήθος πιστών προσέρχεται να κοινωνήσει, σιγοψάλλοντας: «Τοῦ Δείπνου σου τοῦ μυστικοῦ, σήμερον Υἱὲ Θεοῦ, κοινωνόν με παράλαβε…Μνήσθητί μου Κύριε, ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ Βασιλείᾳ σου». Φοβερές «ασθένειες» της ψυχής, που με έμφαση στιγματίζονται στα Ευαγγέλια και στην υμνογραφία, είναι: η υποκρισία, η αχαριστία, η προδοσία και η αμετανοησία. Γι’ αυτό κι έμεινε μοναδικό στην ιστορία της ανθρωπότητας το τραγικό πρόσωπο του Ιούδα, αλλά και επίκαιρο «παράδειγμα προς αποφυγήν» σήμερα, που τα πάντα σχεδόν ξεπουλιούνται, εξαιτίας  της απληστίας  αδίστακτων ανθρώπων.

«Ότε η ένδοξοι μαθηταί εν τω νιπτήρι εφωτίζοντο, τότε Ιούδας ο δυσεβής, φιλαργυρίαν νοσήσας, εκοτίζετο· και ανόμοις κριταίς σε τον δίκαιον κριτήν παραδίδωσι. Βλέπε, χρημάτων εραστά, τον δια ταύτα αγχόνη χρησάμενον·φεύγε ακόρεστον ψυχήν την διδασκάλω τοιαύτα τολμήσασαν. Ο περί πάντων αγαθός, Κύριε, δόξα σοι».

Καλή Ανάσταση. Νίκος Σιγανός, θεολόγος