KYΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΘΩΜΑ (Ιωάν. Κ΄19-31)
Σπάζοντας τα κλειδιά της απιστίας
Όλη η Διακαινήσιμος Εβδομάδα, με τις όμορφες λειτουργίες στα ξωκκλήσια και τις εκδηλώσεις στην πανέμορφη ελληνική ύπαιθρο, προβάλλει μπροστά μας την Ανάσταση, ως την «απαρχή άλλης βιωτής», της Νέας Δημιουργίας. Από τον Κενό Τάφο του Κυρίου πηγάζει η χριστιανική πίστη και ενδυναμώνεται με τις εμφανίσεις του Αναστημένου Κυρίου. Τα αναγνώσματα των Κυριακών δεν είναι τυχαία. Εδώ έχουμε τις διηγήσεις των «αυτοπτών» και «αυτηκόων μαρτύρων» του Χριστού και μόνο αδαείς, κακοπροαίρετοι και ανόητοι άνθρωποι υποτιμούν τη βαθιά σημασία τους και τη συμβολή τους στην πορεία της Εκκλησίας και τη ζωή των πιστών μέσα στους αιώνες.
Φανταζόμαστε λοιπόν, αγαπητοί μου, τους μαθητές το βράδυ της Κυριακής της Αναστάσεως, συναγμένους στο υπερώο των Ιεροσολύμων, με τις πόρτες κλειστές, εξ αιτίας του φόβου των Ιουδαίων, που είχαν σταυρώσει το Δάσκαλό τους. Και ξαφνικά, εντελώς απροσδόκητα, να τον ανάμεσά τους! Ο Θωμάς, που απουσίαζε, τις επόμενες μέρες πληροφορείται τα γεγονότα, αλλά αρνείται να πιστέψει, αν δε δει ο ίδιος τον Ιησού και ψηλαφήσει τις πληγές Του. Την όγδοη ημέρα, πάλι ο Κύριος εμφανίζεται, με το ίδιο σκηνικό. Μόνο που ήταν κι ο Θωμάς, κι ο παντογνώστης Κύριος τον καλεί να ψηλαφήσει τις πληγές Του, ώστε να πιστέψει όπως και οι άλλοι. Αυτός αμέσως αναφωνεί: «ο Κύριός μου και ο Θεός μου». Κι ο Ιησούς χαρακτηρίζει ως ευτυχισμένους εκείνους που χωρίς να τον δουν πιστεύουν! Και τελειώνει ο Ευαγγελιστής, πληροφορώντας μας για το πλήθος των άλλων θαυμάτων του Χριστού και τονίζοντας την αξία τους για την πίστη και την απόκτηση της αιώνιας ζωής.
Ας θυμηθούμε το Λουκά και τον Κλεόπα, που μόλις λίγες ώρες πριν βάδιζαν προς τους Εμμαούς. Κι ενώ ο Κύριος εμφανίστηκε, πορεύτηκε και συνομιλούσε μαζί τους, δεν τον αναγνώρισαν, παρά μόνο «εν τη κλάσει του άρτου». Το ίδιο ανυποψίαστοι είναι το βράδυ εκείνο και οι άλλοι μαθητές. Αλλά Εκείνος διαλύει το φόβο και τις αμφιβολίες τους. Διώχνει τη θλίψη τους. Η παρουσία Του γεμίζει τις ψυχές τους με χαρά. Η δική Του ειρήνη είναι μοναδική. Όχι πρόσκαιρη, επιφανειακή, αλλά πραγματική- με το Θεό, τον εαυτό τους και το περιβάλλον. Συγχρόνως, τους προετοιμάζει για το ιεραποστολικό τους έργο. Μ’ άλλα λόγια, έχομε εδώ τη μετάδοση της ιεροσύνης, της διακονίας των ιερών μυστηρίων της Εκκλησίας.
Η καλοπροαίρετη αναζήτηση του Θωμά ήταν ευλογημένη. Η «καλή απιστία» του εκθειάζεται πολύ όμορφα στην υμνογραφία της Κυριακής. Όμως, ο Κύριος προχωρεί πιο πέρα. Μακαρίζει τους «μη ιδόντες και πιστεύσαντες». Ανοίγει τους απέραντους ορίζοντες της αληθινής πίστης, που είναι ένα «δεύτερο επίπεδο» εμπειρίας και γνώσης, αφού δε στηρίζεται στις αισθήσεις του σώματος, σε πειστήρια, αποδείξεις. Είναι «άλλης τάξεως», ως «ελπιζομένων υπόστασις, πραγμάτων έλεγχος ου βλεπομένων» (Απόστολος Παύλος).Στους αιώνες που πέρασαν, πολλοί ήταν οι αρνητές και οι πολέμιοι της χριστιανικής πίστης. Αναρίθμητοι όμως είναι και κείνοι που ακολούθησαν τον Κύριο, ή μαρτύρησαν για την αγάπη Του. Πίστεψαν στις μαρτυρίες των άλλων. Είδαν τα έργα Του. «Διαβάζουν» τα «βιβλία» Του σ’ ολόκληρο το Σύμπαν. Τον «συναντούν» στα βάθη της υπάρξεώς τους, μετέχοντας στην Άκτιστη Χάρη του Πνεύματος, που μετά την Πεντηκοστή ενεργεί και θαυματουργεί ακατάπαυστα στην Εκκλησία.
Σήμερα, που τόσοι άλλοι «δρόμοι» και «λατρείες» προκλητικά μάς προσφέρονται, καλούμαστε κι εμείς να ξεκαθαρίσουμε… με ποιον είμαστε. Αν δεχόμαστε την αυτομαρτυρία του Αναστάντος, ως το Άλφα και το Ωμέγα της ζωής και του κόσμου, δεν θα τον εξισώνουμε με τους ιδρυτές των θρησκειών. Άλλο είδωλα, «θεοί» των ανθρώπων και άλλο η Αποκάλυψη και κοινωνία Ζωής Εκείνου, που είναι ο Ων, ο Ην και ο Ερχόμενος εν μέσω ημών και κατοικών στις καρδιές μας. Η Κυριακή του Θωμά μας δίνει την ευκαιρία να στοχαστούμε στα θέματα της Πίστεως, που είναι «ανοιχτά» για όλους. Ο φιλεύσπλαχνος Κύριος δε θέλει άβουλα όντα-αυτόχειρες, αλλά υπεύθυνους ανθρώπους, καθώς μας προίκισε με τα έξοχα χαρίσματα του αυτεξουσίου, της αγάπης, της δημιουργικότητας, της κοινωνίας. Αλλά, οι ιδέες περί «ατομικής» πίστεως και σωτηρίας, που διανοούμενοι και άλλοι, «παιδιά» του Δυτικού Διαφωτισμού και οι φορείς της Παγκοσμιοποιήσεως και οπαδοί της «Πανθρησκείας» προωθούν και στην Εκπαίδευση και θέλουν να μας επιβάλουν, ακόμα και με νόμους, αυτόχειρες, είναι εντελώς αντίθετες με τον εκκλησιαστικό τρόπο ζωής και την Ελληνορθόδοξη Παράδοσή μας.
Καθώς πορευόμαστε στο πανευφρόσυνο «Αναστάσιμον Τριώδιον», ή «Τριώδιον των ρόδων», ας έχομε τα μάτια της ψυχής μας στραμμένα προς την «οδόν Κυρίου». Για να ψάλλουμε μαζί με τον υμνογράφο: «Σήμερον έαρ μυρίζει, και καινή κτίσις χορεύει. Σήμερον αίρονται κλείθρα, θυρών και της απιστίας, Θωμά του φίλου βοώντος, ο Κύριος και Θεός μου» (Εξαποστειλάριον).
Χριστός Ανέστη και Χρόνια Πολλά. Νίκος Σιγανός, θεολόγος
