Ε΄ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΛΟΥΚΑ (ΙΣΤ΄, 19-31)
Όλα τα μέλλοντα εξαρτώνται από εδώ!
Είναι πολύ συνηθισμένη σε διάφορες συζητήσεις η ερώτηση: «Ποιος ξέρει τί γίνεται στον Κάτω κόσμο»; Πολλοί αμφιβάλλουν αν υπάρχει η Κόλαση και ο Παράδεισος, ενώ άλλοι πιστεύουν και τραγουδούν: «Εδώ είναι ο Παράδεισος κι η Κόλαση είναι εδώ»! Άραγε, ποιοι έχουν δίκιο; Ξέρουμε, ή δεν ξέρουμε, «πώς περνούν εκεί»; Η ευαγγελική περικοπή αυτής της Κυριακής έρχεται να δώσει υπεύθυνες απαντήσεις σε τέτοιες απορίες και να προβληματίσει σοβαρά κάθε καλοπροαίρετο ακροατή του Λόγου του Θεού.
Έχομε, λοιπόν, δύο ανθρώπους: ένα πλούσιο και το φτωχό Λάζαρο, που φαίνεται να αποτελεί το κέντρο του ενδιαφέροντος του Κυρίου, καθώς, αν και άσημος, έχει όνομα, ενώ ο άλλος, κι αν ήταν επιφανής, δε θα βρεθεί ούτε στο τέλος της σειράς των «τυχερών»! Συνυπάρχουν κι οι δυο σ’ αυτή τη ζωή. Αλλά, ο ένας απολαμβάνει τα πάντα, ζώντας μέσα στη χλιδή και στην πολυτέλεια, με ατέλειωτες διασκεδάσεις. Δίπλα στην πόρτα του, ο άλλος, γεμάτος πληγές που τις γλύφουν τα σκυλιά, προσπαθεί να χορτάσει από τα ψίχουλα που πέφτουν από το τραπέζι του πλουσίου! Πεθαίνοντας, οι δρόμοι τους χώρισαν παντοτινά. Και τον μεν φτωχό Λάζαρο άγγελοι οδήγησαν στους Κόλπους του Αβραάμ, ο δε πλούσιος πήγε στον Άδη, όπου βασανιζόταν σκληρά. Στη συνέχεια εξελίσσεται ένας συγκλονιστικός διάλογος ανάμεσα σ’ αυτό το δυστυχισμένο, που εκλιπαρεί λίγη ανακούφιση, και στον Αβραάμ, σύμβολο του Παραδείσου. Η ουσία είναι ότι ο πλούσιος, με τον τρόπο που ζούσε στη γη, οδηγήθηκε μόνος του στην αιώνια τιμωρία, ενώ, αντιθέτως, ο Λάζαρος, στη μακαριότητα του Θεού. Τώρα, ένα αγεφύρωτο χάσμα τους χωρίζει. Μέσα στην αγωνία του, ο πλούσιος θυμάται τα αδέλφια του, που είναι στη γη, ζώντας όπως αυτός . Νομίζει πως, αν πάει κάποιος και τους μιλήσει, θα μετανοήσουν. Όμως, ο Αβραάμ απαντάει ότι έχουν το Νόμο και τους Προφήτες κι εφ’ όσον δεν τους ακούνε, δεν πρόκειται να πιστέψουν, ούτε κι αν κάποιος νεκρός αναστηθεί!
«Του πλούτου η αχορταγιά, της δόξας η πείνα»: τρομερά πάθη που σκλαβώνουν τους ανθρώπους, στερώντας από το σύνολο την κοινωνική δικαιοσύνη, την ειρήνη, την αληθινή πρόοδο, την ίδια τη ζωή! Τους παρασέρνουν σε απερίγραπτες αθλιότητες, αδικίες, εγκλήματα, εξευτελισμούς. Όμως, η ζωή δεν τελειώνει στον τάφο. Ακόμα και οι πρωτόγονοι και οι ειδωλολάτρες πιστεύουν στην αιωνιότητα, καθώς μαρτυρούν τα ευρήματα στους τάφους τους. Λοιπόν, την ύπαρξη της αιώνιας ζωής μάς παρουσίασε τόσο παραστατικά ο Κύριος και η διδασκαλία Του επιβεβαιώνεται στη ζωή της Εκκλησίας και στις εμπειρίες των Αγίων, νέων και παλιών. Μετά το θάνατο έρχεται η αληθινή, αιώνια ζωή. Τότε, οι ψυχές βλέπουν το Θεό «πρόσωπο προς πρόσωπο»! Όχι μόνο, δηλαδή, δε χάνονται, αλλά θυμούνται, χαίρονται, λυπούνται. Απολαμβάνουν μερικώς τις χαρές της Βασιλείας (προσμένοντας την Κρίση), ή υποφέρουν, στερούμενες τη Θεία Χάρη, ανάλογα με το πώς έπραξαν σε τούτη την πρόσκαιρη, αλλά καθόλου μάταιη ζωή!
«Πάντα ματαιότης τα ανθρώπινα, όσα ουχ υπάρχει μετά θάνατον. Ου παραμένει ο πλούτος, ου συνοδεύει η δόξα» (Νεκρ. Ακολουθία). Αν φιλοσοφήσουμε περισσότερο, θα δούμε ότι στη ζωή μας τίποτα δεν είναι τυχαίο. Όχι μόνο το ορατό Σύμπαν, αλλά και ο πνευματικός κόσμος λειτουργεί με τους νόμους που έθεσε ο Θεός. Στο Ευαγγέλιο λοιπόν προβάλλουν δύο παραδείγματα ανθρώπων, το ένα προς μίμηση και το άλλο προς αποφυγή. Αν ζηλεύουμε τον «τόπο»-μάλλον την κατάσταση- που βρέθηκε ο Λάζαρος, δηλαδή τον Παράδεισο, ας μιμηθούμε την «ιώβεια» υπομονή του. Την καρτερικότητα στον πόνο, στην αρρώστια, στην τραγική μοναξιά του. Κι αν λυπούμαστε για τα αιώνια μαρτύρια των αμετανόητων, ας φροντίσουμε να αποφύγουμε τη λατρεία του «Μαμωνά», που ο Κύριος συχνά επικρίνει. Τη φιλαυτία του πλουσίου, τη σκληρότητα, την απανθρωπιά του. Ωστόσο, δεν πρέπει να οδηγηθούμε σε λανθασμένα συμπεράσματα για τον πλούτο και τη φτώχια. Γιατί, ούτε ο πρώτος από μόνος του φέρνει την καταστροφή, ούτε η δεύτερη τη σωτηρία. Ούτε η φτώχεια μπορεί να θεωρηθεί ως ιδανική κατάσταση, αφού φέρνει την πείνα, την εξαθλίωση, το θάνατο. Αυτές τις τραγικές, απάνθρωπες καταστάσεις, που σήμερα βλέπομε να πολλαπλασιάζονται, με τη συσσώρευση του παγκόσμιου πλούτου στα χέρια της μειοψηφίας των παραφρόνων που κυβερνούν τον Πλανήτη, σίγουρα δεν τις ευλογεί ο Θεός, που αιωνίως φωνάζει: «δικαοσύνην μάθετε οι ενοικούντες επί της γής»!
Ας αφήσουμε, αγαπητοί μου, επί τέλους, τις «χαζές» ερωτήσεις, για τους άσχετους, αδιάφορους και αφελείς. Η Κόλαση και ο Παράδεισος αναμφισβήτητα υπάρχουν, και μάλιστα αρχίζουν από τούτη τη ζωή! Κι αν Κόλαση είναι οι τύψεις της συνειδήσεως, «το μαρτύριο του να μην αγαπάει κανείς», Παράδεισος είναι η «ατέλεστος τελειότης», η τρυφή της κοινωνίας με το Θεό, που είναι η Όντως Αγάπη και Ζωή. Ας εργαζόμαστε, λοιπόν, για τις ουράνιες «σκηνές» Του. Τις πνευματικές απολαύσεις που γεύονται όσοι ακούνε κι αγωνίζονται να τηρούν το Λόγο Του, που, όπως είπε ο Ίδιος, θα μας κρίνει «εν τη εσχάτη ημέρα». Μακάρι, με τη Χάρη Του και με τις πρεσβείες και τη συνοδεία της Μητέρας Του, να βρεθούμε τότε, όχι «εις ανάστασιν κρίσεως», αλλά «εις ανάστασιν ζωής»!
Νίκος Σιγανός, θεολόγος
