ΤΟ ΠΡΟΝΟΜΙΟ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ

Ανάμεσα στα δώρα που χάρισε ο Θεός στον άνθρωπο, ίσως το κορυφαίο να είναι το αυτεξούσιο.  Η δυνατότητα, δηλαδή, να αποφασίζει ελεύθερα για τις πράξεις, τις επιλογές του.  Όμως, διαρκώς βρίσκεται σε άμεση εξάρτηση από το περιβάλλον, με πολλών ειδών δεσμεύσεις. Φιλόσοφοι, επιστήμονες, λογοτέχνες μιλούν για είδη ελευθερίας, προσπαθώντας να  την ερμηνεύσουν. Γι’ αυτήν έχουν γίνει αμέτρητοι αγώνες στο διάβα των αιώνων. Χύθηκαν ποταμοί αιμάτων. Από την άλλη μεριά, πολλοί  θεωρούν την Εκκλησία  ως μια από τις πολλές θρησκείες, που έχει τελετές, νόμους και απαγορεύσεις, ώστε να περιορίζει την ελευθερία του ανθρώπου. Πρόκειται για μια εντελώς λανθασμένη και άδικη εντύπωση, που μπορεί να έχει ολέθριες συνέπειες  στη ζωή μας.  Πώς άραγε προσεγγίζεται χριστιανικά το μυστήριο της ελευθερίας; «Υμείς επ’ ελευθερία εκλήθητε», λέει ο απόστολος Παύλος. Ο Χριστός ήρθε για να μας απελευθερώσει από την αμαρτία, την κυριαρχία του διαβόλου, από τα πάθη και το σκοτάδι του θανάτου. Ήρθε να μας ανοίξει το δρόμο της Αναστάσεως, όπου, «ου λύπη, ου στεναγμός, αλλά ζωή ατελεύτητος». Το κήρυγμά Του είναι κήρυγμα μετανοίας, νέας ζωής και ελευθερίας: «Όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν, απαρνησάσθω εαυτόν, αράτω τον σταυρόν αυτού και ακολουθήτω μοι» (Μάρκ. Η΄34). Έτσι, η εν Χριστώ ελευθερία προβάλλει ως ύψιστο αγώνισμα, με το οποίο ο άνθρωπος αναδεικνύεται ως συνδημιουργός του Θεού, με την τεράστια ευθύνη του για τον εαυτό του, την κοινωνία, την Κτίση. Βέβαια, δεν πρόκειται καθόλου για εύκολο, ανθόσπαρτο δρόμο, αλλά, αντιθέτως, γεμάτο εμπόδια, στενοχώριες, θλίψεις. Μα, πάλι ο Κύριος μάς γεμίζει ελπίδα λέγοντας:  «Ελάτε σε μένα-λέει- κι εγώ θα σας ξεκουράσω. Εναποθέσετε πάνω μου τους σταυρούς σας κι εγώ θα σας βοηθήσω. Προσέξετε, μη χάσετε την ψυχή σας, το πολυτιμότερο πράγμα σ’ αυτό τον κόσμο, που, με τίποτε άλλο δεν μπορείτε να την ανταλλάξετε. Κι αν θέλετε να κληρονομήσετε την αιωνιότητα, θα αρνηθείτε τον παλιό, κακό εαυτό σας». Θα στερηθούμε, δηλαδή, πολλές απολαύσεις και υλικά αγαθά, επενδύοντας στα πνευματικά, και προπαντός στην αγάπη, που, όπως λέει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, διώχνει μακριά το φόβο.  Φανερώνει το πλήρωμα, την πλησμονή ζωής, της αληθινής κοινωνίας. Τι είναι, λοιπόν, οι εντολές του Χριστού; Ποιο άθλημα δε χρειάζεται προπόνηση; Ποιάς ασθένειας η θεραπεία επιτυγχάνεται χωρίς φάρμακα; Ποιος πόλεμος διεξάγεται χωρίς όπλα; Η χριστιανική ζωή είναι γεμάτη με ωραία αγωνίσματα. Ο συνεπής πιστός δέχεται τις εντολές του Θεού κι αγωνίζεται να τηρεί τους Κανόνες της Εκκλησίας, που οι άγιοι Πατέρες συνέταξαν, για να βοηθήσουν τους ανθρώπους στην πνευματική θεραπεία τους, που επιτυγχάνεται με την άσκηση, την κάθαρση του νου, το φωτισμό της ψυχής και τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος. Στην εποχή μας πολύς λόγος γίνεται για τα περίφημα «ατομικά δικαιώματα», που, δυστυχώς, ολοένα και περισσότερο καταπατούνται. Πολλές «παγκόσμιες ημέρες» μας υπενθυμίζουν τις υποχρεώσεις μας, αλλά, η επιβολή αναρίθμητων νόμων, που κανείς δεν ξέρει τα κίνητρα και τους σκοπούς των ισχυρών, δημιουργεί την αίσθηση ότι ολοένα και περισσότερο περιορίζεται η ελευθερία μας. Ο άνθρωπος υποβιβάζεται, εξισώνεται με τα ζώα. Έτσι, μ’ όλα όσα συμβαίνουν, έχει αρχίσει να πλανάται το «φάντασμα» της επιβολής ενός παγκόσμιου καθεστώτος, στα πλαίσια της «Νέας Εποχής», που δεν κομίζει τίποτα καινούργιο, εκτός από συσσωρευμένη σκληρότητα, βία, αδικία, δυστυχία! Μπροστά μας προβάλλει ο δρόμος της εν Χριστώ ζωής, με συνεχή  αγώνα εναντίον της αμαρτίας, που κατακάθεται μέσα μας, με τα πάθη της φιληδονίας, της φιλαργυρίας και της κενοδοξίας. Πρόκειται για τον «έτερο νόμο» που περιγράφει ο Παύλος να τον προκαλεί σε πράξεις που δε θέλει. Όμως, έρχεται ο Χριστός, στον οποίο έχει «παραδώσει» τη ζωή του, να τον ελευθερώσει, οδηγώντας τον στις ψηλές κορυφές της μεγάλης αποστολής του. Οι χριστιανοί δεν πρέπει να «συσχηματίζονται» με τον κόσμο, όπου κυριαρχούν οι πλάνες, οι ενοχές, το σκοτάδι, ο φόβος του θανάτου. Καλούνται να υπερασπίζονται την ελευθερία, σ’ όλες τις μορφές της: φυσική, ηθική, προσωπική, κοινωνική, πολιτική. Έτσι έπρατταν και οι άγιοι, οδηγούμενοι, μέσα από θυσίες και μαρτύρια, στην «ελευθερία των τέκνων του Θεού». Η Εορτή του Ευαγγελισμού, δεμένη άρρηκτα  με την  Εθνική Επέτειο , καθιστά ιδιαιτέρως επίκαιρο το προνόμιο της ελευθερίας, που χαρακτηρίζει τον άνθρωπο και τον κάνει να διακρίνεται από τα ζώα. Σε πολύ δύσκολες συνθήκες για την κοινωνία μας, καλούμαστε να υπερασπιζόμαστε την εθνική μας αξιοπρέπεια και την αξία του ανθρωπίνου προσώπου. Η Υπεραγία Θεοτόκος, που είπε στον Αρχάγγελο το μεγάλο «Γένοιτο», ας είναι πρότυπό μας στη χρήση των θείων δωρεών, αλλά και Προστάτιδα στη ζωή μας.

Νίκος Σιγανός